Việc thu phí tham quan di tích lịch sử đang trở thành một vấn đề xã hội nóng hổi, với nhiều ý kiến trái chiều từ công chúng. Một mặt, nhiều người ủng hộ việc thu phí như một giải pháp cần thiết để bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích lịch sử. Mặt khác, không ít người phản đối, cho rằng di tích lịch sử là tài sản tinh thần chung của dân tộc, không thể bị thương mại hóa.
Khu di tích Quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc, tỉnh Hà Tĩnh, là một ví dụ tiêu biểu cho thách thức này. Nằm cách Hà Tĩnh chỉ 5 cây số, khu di tích này thường xuyên đón tiếp hàng chục nghìn lượt khách đến dâng hương tưởng niệm và tri ân các anh hùng liệt sĩ. Tuy nhiên, việc vận hành khu di tích do Ban Quản lý thuộc Tỉnh đoàn Hà Tĩnh phụ trách đang gặp nhiều khó khăn do thiếu nguồn lực tài chính.
Một tấm vé tham quan không chỉ mang lại một khoản thu nhỏ mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của di tích. Ở nhiều quốc gia, việc thu phí tham quan tại các di sản văn hóa và lịch sử là nguồn thu chính để duy trì hoạt động của chúng. Tuy nhiên, ở Việt Nam, việc thu phí thường gặp phải sự phản ứng từ dư luận.
Để việc thu phí tham quan di tích trở nên hợp lý và được xã hội chấp nhận, cần đảm bảo một số nguyên tắc cơ bản. Thứ nhất, cần có sự minh bạch về mục đích thu phí, công khai nguồn thu và cách sử dụng nguồn thu cho các hoạt động bảo tồn và phát triển di tích. Điều này sẽ giúp tạo dựng niềm tin từ công chúng.
Thứ hai, cần có chính sách miễn, giảm phí linh hoạt và nhân văn đối với các đối tượng đặc biệt như cựu chiến binh, người có công với cách mạng, người khuyết tật, trẻ em, học sinh – sinh viên, và cư dân địa phương. Điều này không chỉ thể hiện sự nhân đạo mà còn giúp tạo cơ hội cho nhiều đối tượng được tiếp cận và tìm hiểu về di tích lịch sử.
Cuối cùng, cần có cái nhìn linh hoạt và thấu đáo để việc thu phí tham quan không trở thành rào cản mà trở thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa ký ức và trách nhiệm gìn giữ di sản của thế hệ hôm nay dành cho tương lai. Tấm vé tham quan không chỉ là một phương tiện để bảo tồn di tích mà còn là một phần trong việc giáo dục và nâng cao nhận thức về lịch sử và văn hóa cho cộng đồng.
Như vậy, việc thu phí tham quan di tích lịch sử cần được tiếp cận một cách thông minh và nhân văn. Với sự minh bạch, chính sách hợp lý và góc nhìn phát triển, việc thu phí có thể trở thành một giải pháp bền vững cho việc bảo tồn và phát huy giá trị của di sản văn hóa và lịch sử Việt Nam.
