Trong bối cảnh cuộc khủng hoảng dân số ngày càng trầm trọng, Trung Quốc đã công bố một nỗ lực cấp trung ương quan trọng nhằm đảo ngược tình hình. Quyết định này được đưa ra sau khi nước này cho phép các gia đình sinh con thứ ba. Chính phủ Trung Quốc thông báo sẽ chi trả trợ cấp nuôi con hằng năm ở mức 3.600 nhân dân tệ (tương đương 500 USD) cho mỗi trẻ em sinh từ ngày 1/1/2025 trở đi, cho đến khi trẻ tròn ba tuổi – không phân biệt là con thứ mấy trong gia đình. Trẻ em sinh trước thời điểm trên nhưng vẫn chưa đủ 3 tuổi cũng sẽ được hưởng trợ cấp dựa trên số tháng còn lại.
Đây là lần đầu tiên chính phủ trung ương Trung Quốc ban hành một chương trình trợ cấp nuôi con trên phạm vi toàn quốc. Hơn 20 tỉnh thành trên khắp Trung Quốc đã từng thử nghiệm trợ cấp nuôi con ở nhiều cấp độ địa phương khác nhau. Chính sách này được đưa ra trong bối cảnh dân số Trung Quốc đã suy giảm trong ba năm liên tiếp, năm 2024 giảm 1,39 triệu người, còn 1,4083 tỷ người.
Các mô hình nhân khẩu học của Liên hợp quốc dự đoán rằng dân số Trung Quốc có thể giảm từ khoảng 1,4 tỷ người hiện nay xuống còn 800 triệu người vào năm 2100. Hàng chục năm thực thi nghiêm ngặt chính sách một con không chỉ làm giảm tỷ lệ sinh mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến tư tưởng xã hội và niềm tin vào việc sinh con.
Nhiều chuyên gia cảnh báo rằng đà phục hồi này có thể chỉ là tạm thời và không đồng đều, trong bối cảnh đà tăng trưởng kinh tế chậm chạp, bất ổn gia tăng, chi phí nuôi con cao ngất ngưởng, cạnh tranh khốc liệt và bất bình đẳng giới sâu sắc tiếp tục là những rào cản lớn đối với quyết định sinh con của các cặp vợ chồng.
Chính sách trợ cấp nuôi con được xem là một bước ngoặt lớn trong việc chuyển tiền trực tiếp đến hộ gia đình và có thể đặt nền tảng cho các hình thức hỗ trợ tài khóa lớn hơn trong tương lai. Trên thực tế, nhiều chính quyền địa phương đã triển khai các khoản trợ cấp nhằm khuyến khích sinh con. Hiện đã có hơn 20 chính quyền cấp tỉnh tại Trung Quốc thực hiện các chính sách trợ cấp nuôi con.
Dân số Trung Quốc không chỉ suy giảm mà còn đang già hóa nhanh chóng, làm dấy lên lo ngại về tương lai của hệ thống lương hưu quốc gia. Do đó, việc tìm kiếm các giải pháp để khuyến khích sinh con và hỗ trợ các gia đình đang trở thành một nhiệm vụ cấp thiết đối với chính phủ Trung Quốc.
