Công ty Cổ phần Điện Trường Giang đã đạt được thành tựu đáng kể khi sản xuất thành công máy cắt chân không VCB TV1 (24-40.5kV) đạt tiêu chuẩn quốc tế IEC và chứng nhận KEMA, ASTA. Tuy nhiên, một nghịch cảnh đáng tiếc đang diễn ra khi sản phẩm đạt chuẩn quốc tế của doanh nghiệp này và nhiều doanh nghiệp khác không được sử dụng tại Việt Nam.
Thực tế cho thấy, vấn đề không nằm ở năng lực sản xuất của các doanh nghiệp trong nước mà nằm ở rào cản chính sách và thiếu cơ chế hỗ trợ cho doanh nghiệp nội địa. Mặc dù Luật Đấu thầu 2023 đã đưa ra quy định ưu tiên cho sản phẩm sản xuất trong nước, nhưng trên thực tế, hồ sơ mời thầu của các đơn vị chủ đầu tư vẫn thiếu các tiêu chí cụ thể để đánh giá và ưu tiên sản phẩm trong nước.
Không chỉ vậy, các doanh nghiệp còn phải đối mặt với khó khăn về chi phí nghiên cứu và phát triển (R&D) cao, trong khi không nhận được hỗ trợ từ chính sách. Chi phí thử nghiệm sản phẩm cao và kết quả thử nghiệm tại các phòng thí nghiệm trong nước như Quatest không được công nhận, buộc doanh nghiệp phải thực hiện kiểm định quốc tế tại các tổ chức như KEMA, ASTA, CE, UL với chi phí cao.
Thêm vào đó, Việt Nam hiện thiếu phòng thí nghiệm đạt tiêu chuẩn quốc tế, khiến doanh nghiệp phải thực hiện thử nghiệm tại châu Âu với thời gian và chi phí lớn. Sự hạn chế của ngành công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam cũng khiến doanh nghiệp phụ thuộc vào linh kiện nhập khẩu.
Quá trình thương mại hóa và xuất khẩu sản phẩm cũng gặp khó khăn do chi phí cao cho chứng nhận quốc tế như CE, UL, và thiếu hỗ trợ tiếp thị cũng như chuyển giao công nghệ từ các dự án FDI. Điều này khiến doanh nghiệp Việt Nam gặp khó khăn trong việc phát triển và cạnh tranh với các công ty nước ngoài.
Để khắc phục tình trạng này, các doanh nghiệp đang rất cần cơ chế hỗ trợ đúng và trúng để tạo điều kiện thuận lợi cho sản phẩm trong nước, giúp doanh nghiệp Việt Nam phát triển và bứt phá, từ đó khơi thông tiềm lực quốc gia.
Việc cần thiết là tạo ra một môi trường hỗ trợ doanh nghiệp trong nước, bao gồm việc hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn và chứng nhận, tăng cường năng lực cho các phòng thí nghiệm trong nước và đẩy mạnh công nghiệp hỗ trợ. Bên cạnh đó, chính sách đấu thầu cần được thực hiện một cách minh bạch và công bằng, tạo cơ hội cho sản phẩm trong nước tiếp cận thị trường.
Nếu không có những chính sách hỗ trợ phù hợp, nhiều doanh nghiệp Việt Nam có thể sẽ tiếp tục gặp khó khăn trong việc phát triển sản phẩm đạt chuẩn quốc tế và cạnh tranh với các công ty nước ngoài.
Do đó, việc cải thiện môi trường kinh doanh và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong nước là rất quan trọng, nhằm giúp họ tăng cường khả năng cạnh tranh và phát triển bền vững.
Các phòng thí nghiệm trong nước cần được đầu tư và nâng cấp để đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.
Tổ chức chứng nhận quốc tế KEMA là một trong những đơn vị cung cấp dịch vụ chứng nhận cho các sản phẩm điện tử và công nghiệp.
Tổ chức chứng nhận quốc tế ASTA cũng cung cấp dịch vụ chứng nhận cho các sản phẩm công nghiệp và điện tử.
Tổ chức chứng nhận quốc tế UL là một trong những đơn vị hàng đầu về chứng nhận an toàn và hiệu suất cho các sản phẩm công nghiệp và điện tử.
Chứng nhận CE là một yêu cầu bắt buộc đối với nhiều sản phẩm được bán ra trên thị trường châu Âu.