Tẩy chay tại nơi làm việc (workplace ostracism) đang trở thành một vấn đề ngày càng được quan tâm trong lĩnh vực quản lý nguồn nhân lực và tâm lý lao động. Đây là một hiện tượng trong đó nhân viên cảm thấy bị đồng nghiệp hoặc cấp trên phớt lờ, cô lập hoặc từ chối tham gia vào các tương tác xã hội tại nơi làm việc. Tẩy chay tại nơi làm việc không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý và thể chất của nhân viên mà còn có tác động tiêu cực đến hiệu suất công việc và môi trường làm việc chung.
Hiểu về tẩy chay tại nơi làm việc là bước đầu tiên quan trọng để giải quyết vấn đề này. Tẩy chay có thể diễn ra dưới nhiều hình thức khác nhau, từ việc tránh giao tiếp bằng mắt hoặc trò chuyện, im lặng, lạnh nhạt đến che giấu thông tin quan trọng. Khác với các hình thức xung đột công khai như quấy rối hay bắt nạt, tẩy chay thường diễn ra một cách âm thầm, khó nhận diện nhưng lại để lại hậu quả nghiêm trọng. Hậu quả của tẩy chay không chỉ dừng lại ở mức độ cá nhân mà còn ảnh hưởng đến toàn bộ tổ chức.
Cá nhân bị tẩy chay tại nơi làm việc có thể trải qua nhiều hệ quả tiêu cực, bao gồm căng thẳng tâm lý, trầm cảm, lo âu, kiệt sức và giảm mức độ hài lòng trong đời sống gia đình. Về phía tổ chức, tẩy chay làm giảm hiệu suất công việc, chất lượng dịch vụ, sự gắn kết với tổ chức và tăng ý định nghỉ việc. Điều này cho thấy rằng, tẩy chay tại nơi làm việc là một vấn đề cần được quan tâm và giải quyết để bảo vệ môi trường làm việc tích cực và hỗ trợ nhân viên phát triển.
Cơ sở lý thuyết đóng vai trò quan trọng trong việc hiểu và giải quyết vấn đề tẩy chay tại nơi làm việc. Các lý thuyết nền tảng như lý thuyết Bảo tồn nguồn lực của Hobfoll (1989) và lý thuyết Trao đổi xã hội của Blau (1964) giúp giải thích cơ chế liên quan đến tẩy chay. Lý thuyết bảo tồn nguồn lực giải thích tình trạng bị cô lập làm cạn kiệt tài nguyên tâm lý của cá nhân, dẫn đến mệt mỏi cảm xúc và giảm sự gắn kết công việc. Trong khi đó, lý thuyết trao đổi xã hội nhấn mạnh rằng các mối quan hệ xã hội tích cực mang lại lợi ích cảm xúc và hỗ trợ xã hội.
Các chiến lược ứng phó với tẩy chay tại nơi làm việc có thể được phân loại thành cấp độ cá nhân và cấp độ tổ chức. Ở cấp độ cá nhân, nhân viên có thể sử dụng chiến lược đối phó chủ động và xây dựng, như tìm kiếm sự hỗ trợ từ đồng nghiệp hoặc cấp trên, cải thiện kỹ năng giao tiếp để hòa nhập hơn. Ở cấp độ tổ chức, các chiến lược bao gồm xây dựng văn hóa hòa nhập, ngăn chặn sự lan rộng của hành vi cô lập, thiết lập chính sách chống cô lập và triển khai các chương trình đào tạo về văn minh, tôn trọng, kỹ năng hòa nhập và cảm xúc.
Để đối phó với tẩy chay tại nơi làm việc, nhà quản trị cần chủ động nhận diện và chống lại sự tẩy chay, xây dựng môi trường làm việc toàn diện và tích cực, hỗ trợ và phát triển nhân viên để tăng khả năng đối phó, và quản lý các yếu tố bối cảnh và văn hóa. Việc nhận diện đúng và can thiệp kịp thời sẽ giúp giảm thiểu hậu quả và bảo vệ môi trường làm việc tích cực. Nhà quản trị cũng cần tạo điều kiện cho nhân viên phát triển kỹ năng giao tiếp, kỹ năng giải quyết xung đột và xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với đồng nghiệp.
Kết luận, tẩy chay tại nơi làm việc là một vấn đề nghiêm trọng cần được quan tâm và giải quyết. Thông qua việc tổng hợp các nghiên cứu và phân tích các chiến lược ứng phó, hy vọng rằng các tổ chức sẽ có được những hàm ý quản trị thiết thực để nhận diện, phòng ngừa và xử lý hiệu quả tình trạng tẩy chay. Điều này không chỉ góp phần xây dựng môi trường làm việc tích cực, công bằng mà còn hỗ trợ nhân viên phát triển và cống hiến cho tổ chức.
Tham khảo thêm các nghiên cứu về Tẩy chay tại nơi làm việc và các chiến lược ứng phó tại ResearchGate để có thêm thông tin và góc nhìn đa chiều về vấn đề này.
