Đối với ông Thào A Giấy và cháu Thào A De, ngôi nhà mới được Báo Thanh Niên, Tập đoàn Hòa Phát, Bộ đội biên phòng tỉnh Lào Cai phối hợp xây tặng chính là ước mơ, là cơ hội để họ gây dựng lại cuộc sống mới sau thảm họa sạt lở đất ngày 9.9.2023 tại xã Y Tý, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai.

Sáng sớm ngày 18.7, anh Thào A De cùng ông nội Thào A Giấy tất bật chuẩn bị nhận 2 căn nhà mới được xây dựng trong chương trình phối hợp giữa Báo Thanh Niên, Tập đoàn Hòa Phát, Bộ đội biên phòng tỉnh Lào Cai. Đây là ngày vui nhất đối với họ sau gần 1 năm kể từ ngày xảy ra thảm họa.

Ông Thào A Giấy nhớ lại trong vụ sạt lở đất, ông mất con trai Thào A Phình và con dâu Sùng Thị Pia. Sau vụ sạt lở, vợ chồng ông Giấy cùng 2 cháu nội mồ côi không còn nhà để về, phải đi ở nhờ nhà người thân. Khi được cấp đất xây nhà, vợ chồng ông dựng lán ở tạm ngay bên ngôi nhà đang xây, nuôi thêm đàn gà, 4 con lợn và 1 con trâu để gây dựng lại cuộc sống.

Ông Giấy bày tỏ: “Vợ chồng tôi tuổi cao, sức yếu, còn 2 cháu mồ côi đang đi học. Tài sản trong nhà cũng mất sạch, chỉ còn hai bàn tay trắng, ông cháu tôi không thể làm lại được nhà như trước đây. Chúng tôi không ngờ nhà của ông và cháu lại được hỗ trợ xây dựng gần nhau, xây nhanh và to đẹp đến thế”.

Trong khi đó, anh Thào A De chia sẻ được nhận ngôi nhà mới khiến anh rất vui, bởi từ khi sinh ra, anh chỉ được sống trong ngôi nhà bằng đất trình tường, chưa cảm nhận được cảm giác sống trong ngôi nhà xây thế nào. Thào A De kể trước đây, bố mẹ anh từng ước mơ xây dựng một mái nhà kiên cố. Thế nhưng thiên tai đã cướp đi sinh mạng của bố mẹ, khiến ước mơ đó không bao giờ thực hiện được.

“Giờ đây, Báo Thanh Niên, Tập đoàn Hòa Phát, Bộ đội biên phòng tỉnh Lào Cai đã giúp tôi thực hiện được ước mơ của bố mẹ khiến tôi rất hạnh phúc. Ngôi nhà này giúp tôi và em gái có cảm giác an toàn”, anh De nói.

Tại buổi lễ khánh thành bàn giao nhà, bà Trần Thị Thu Hiền, Phó tổng giám đốc Tập đoàn Hòa Phát, cho biết thông qua sự kết nối của Báo Thanh Niên, Tập đoàn Hòa Phát đã tài trợ 10 tỉ đồng cho tỉnh Lào Cai nhằm chung tay hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả thiên tai và tái thiết, xây dựng lại nhà cửa… Trong đó, riêng tại xã Y Tý, tập đoàn quyết định hỗ trợ xây dựng lại nhà cho 28 hộ dân với giá trị tài trợ mỗi hộ là 200 triệu đồng.

“Cuộc sống đã thực sự hồi sinh trên mảnh đất Y Tý với sự chung tay của các cấp chính quyền và cả cộng đồng. Bản thân chúng tôi cũng thấy hạnh phúc vì đã góp phần hỗ trợ bà con vượt qua những khó khăn do thiên tai gây ra”, bà Hiền nói.

Chương trình xây dựng nhà cho người dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai tại xã Y Tý là một hoạt động thiết thực, thể hiện sự quan tâm của các cấp chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng đối với người dân bị thiệt hại. Những ngôi nhà mới không chỉ giúp người dân có chỗ ở ổn định mà còn mang lại niềm hy vọng và động lực để họ xây dựng lại cuộc sống sau thảm họa.

Chiều ngày 19/7, tỉnh Tuyên Quang đã hứng chịu tình trạng thời tiết xấu khi mưa dông và gió lớn xuất hiện. Tại khu vực cầu Nông Tiến, điều kiện thời tiết đã gây ra tình trạng khó khăn cho các phương tiện giao thông, đặc biệt là xe máy. Để đảm bảo an toàn cho người đi xe máy, các tài xế ô tô đã chủ động dàn hàng và giảm tốc độ, tạo điều kiện thuận lợi cho xe máy vượt qua cầu một cách an toàn.

Tình trạng thời tiết xấu này đã gây ra nhiều khó khăn cho người dân di chuyển qua khu vực này. Ngoài ra, theo thông tin từ Văn phòng Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai tỉnh Tuyên Quang, nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh như Minh Xuân, An Tường, Nông Tiến, Thái Sơn, Hàm Yên, Yên Thành, Quang Bình, Bằng Lang, Xuân Giang, Tiên Yên, Đồng Yên… đã xuất hiện dông lốc kèm mưa lớn. Điều này đã dẫn đến tình trạng gãy đổ cây xanh và tốc mái các công trình dân dụng.

Cơ quan chức năng dự báo rằng vùng mây đối lưu đang tiếp tục phát triển và di chuyển, gây ra mưa rào và dông ở nhiều địa phương, cục bộ có nơi mưa to kèm lốc sét. Do đó, người dân tại các xã Tiên Nguyên, Tân Thịnh, Bắc Quang, Hùng An, Bạch Xa… được khuyến cáo cần đề phòng thời tiết xấu. Tình hình thời tiết có thể tiếp tục diễn biến phức tạp, gây ra nhiều thiệt hại cho người dân và tài sản.

Tỉnh Tuyên Quang đã báo động thiên tai nguy hiểm cấp độ 1 và khuyến cáo người dân tuyệt đối không đi ra ngoài trong thời điểm dông lốc. Thay vào đó, người dân nên tìm chỗ tránh trú an toàn và thực hiện gia cố các công trình để hạn chế thiệt hại. Người dân cần theo dõi chặt chẽ thông tin từ các cơ quan chức năng để có thể ứng phó kịp thời với tình hình thời tiết xấu.

Vụ lật tàu du lịch Vịnh Xanh 58 trên vùng biển Quảng Ninh đã gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, đặt ra vấn đề về việc cần ứng phó hiệu quả hơn với thiên tai và các sự cố do thiên tai gây ra. Tàu Vịnh Xanh 58, chở theo 46 hành khách và 3 thuyền viên, rời bến cảng Bãi Cháy, tỉnh Quảng Ninh lúc 12h55 ngày 19/7. Chỉ 35 phút sau, khi gần đến hang Đầu Gỗ, tàu gặp phải dông gió lớn, khiến tàu bị lật và tất cả người trên tàu rơi xuống biển. Đến 14h05 cùng ngày, tàu mất kết nối GPS.

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, cơn dông chiều 19/7 đã quét rất mạnh từ miền Bắc vào miền Trung do ảnh hưởng của rãnh áp thấp có trục đi qua Bắc Bộ, không phải do ảnh hưởng của bão số 3. Đây là một siêu mây dông hiếm gặp trong khí tượng, rất khó dự báo. Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Quảng Ninh đã có cảnh báo dông lốc vào thời điểm tàu Vịnh Xanh 58 rời bến.

Chánh Văn phòng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Cao Lê Tuấn Anh nhận định, vụ lật tàu du lịch Vịnh Xanh 58 là sự cố thiên tai hi hữu, bất khả kháng và không mong muốn. Ông cũng nhấn mạnh rằng cần phải đánh giá khách quan để không để ảnh hưởng đến sự phát triển chung của ngành du lịch. Ông Cao Lê Tuấn Anh cũng lưu ý không chủ quan, lơ là; sự việc lật tàu Vịnh Xanh 58 là sự cảnh tỉnh để các cơ quan chức năng, những người làm trong lĩnh vực du lịch, các chủ tàu, các thuyền viên hoàn chỉnh lại quy trình an toàn.

Trong đó, cần phải ban hành quy trình an toàn ngay từ khi xuống tàu. Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Phạm Văn Thủy cho biết, đối với sự việc này cần phải cảnh báo và khuyến nghị cho các cơ sở kinh doanh du lịch thường xuyên phải bảo đảm an toàn cho du khách. Còn đối với thiên tai, địch họa cần chủ động phòng ngừa và ứng phó kịp thời.

TS Phạm Hà, Chủ tịch LuxGroup, cho rằng vụ lật tàu lần này là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ về việc cần một cuộc cách mạng về đăng kiểm, quản lý, cứu hộ trong thời đại 4.0. Ông cũng nhấn mạnh rằng cần phải số hóa, giám sát theo thời gian thực để bảo vệ tính mạng cho du khách. TS. Phạm Hà cũng lưu ý, loại tàu vỏ đồng, thiết kế đáy phẳng, lại sử dụng vật liệu nhẹ dễ chìm, kiểu lật úp – nếu tiếp tục đưa vào khai thác sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn.

Loại tàu này có phần đáy quá nông, thân tàu nhẹ và dễ bị nung nóng dưới trời nắng gay gắt. Khi đỗ neo lâu ở vị trí cao trên boong để ăn trưa, nếu gặp mưa lớn kèm gió mạnh, tàu rất dễ bị lật. Vì vậy, cần có những giải pháp đồng bộ để ngăn chặn những tai nạn tương tự tái diễn, đảm bảo an toàn cho du khách và những người trên tàu.

Nguyên nhân và bài học rút ra từ vụ lật tàu du lịch ở Quảng Ninh cũng là một vấn đề cần được quan tâm để nâng cao hiệu quả ứng phó với thiên tai và các sự cố do thiên tai gây ra trong tương lai.

Nhà mạng Viettel đang chuẩn bị triển khai giải pháp sử dụng máy bay không người lái (drone) có khả năng phát sóng 4G trong bán kính 6 km để duy trì liên lạc tại các vùng bị cô lập do thiên tai. Giải pháp này là một phần trong các phương án mà nhà mạng này chuẩn bị để sẵn sàng cho việc cứu hộ cứu nạn trong trường hợp khẩn cấp.

Drone có thể bay ở độ cao 50-100 m, tạo vùng phủ sóng với bán kính đạt 6 km, giúp tiếp cận các khu vực ngập lụt, sạt lở hoặc địa hình đồi núi che chắn trong điều kiện các tuyến đường bị cô lập, xe phát sóng không thể tiếp cận. Điều này đảm bảo thông suốt liên lạc phục vụ công tác tìm kiếm cứu nạn.

Việc dùng drone phát sóng từng được Viettel giới thiệu tại triển lãm MWC2025 tại Tây Ban Nha hồi đầu năm. Giải pháp sử dụng máy bay không người lái có khả năng mang tải 35-45 kg, gắn thiết bị thu phát sóng trên thân, được kết nối với các thiết bị mặt đất bằng hệ thống cáp hybrid siêu nhẹ, dài 100-200 m, tích hợp cả điện và tín hiệu quang.

Khi sử dụng, nguồn điện xoay chiều 380 V lấy từ điện lưới hoặc máy phát điện dưới mặt đất sẽ được chuyển thành điện áp một chiều 1.000 V để truyền tải lên drone. Module chuyển đổi nguồn lắp trên cao giúp cấp nguồn điện liên tục, ổn định duy trì thiết bị bay liên tục trong thời gian dài. Ngoài ra, drone cũng tích hợp pin dự phòng có chức năng đảm bảo hạ cánh khẩn cấp khi mất nguồn xoay chiều dưới đất.

Theo Viettel, giải pháp cho phép thiết lập dịch vụ trong vòng 1-2 tiếng với drone mang bộ thiết bị phát sóng và ăng-ten lên cao 50-100 m, kết hợp truyền dẫn vệ tinh, cung cấp vùng phủ sóng với bán kính đến 6 km cho dịch vụ 4G. Hệ thống có thể hoạt động trong thời gian dài đến 24 tiếng.

Ngoài drone, nhà mạng này cho biết đã sẵn sàng các phương án dự phòng ắc-quy, máy phát điện để vận hành trạm trong điều kiện bị ảnh hưởng bởi thiên tai. 100 đội ứng cứu thông tin nhà trạm, tuyến cáp được điều động, 150 đội xử lý sự cố thuê bao băng rộng cố định và 30 đội sửa chữa máy phát điện đến hỗ trợ các tỉnh bị ảnh hưởng bởi bão và hoàn lưu.

Trước đó, dưới sự chỉ đạo của Bộ Khoa học và Công nghệ, các nhà mạng đã mở roaming, liên thông sóng viễn thông để người dùng nhà mạng này có thể sử dụng sóng từ nhà mạng khác trong trường hợp một nhà mạng gặp sự cố. Đến ngày 24/7, Viettel cho biết đã mở roaming tại 27 xã ở Nghệ An, đảm bảo cho thuê bao di động trong các khu vực này cơ bản duy trì hoạt động, đáp ứng nhu cầu liên lạc cho công tác cứu hộ, cứu nạn; đồng thời cộng 20.000 đồng vào tài khoản cho 31.000 khách hàng để duy trì liên lạc trong lúc khẩn cấp.

Các cộng đồng dân tộc thiểu số tại Việt Nam hiện đang phải đối mặt với nhiều thách thức liên quan đến các vấn đề an ninh phi truyền thống. Những thách thức này gồm biến đổi khí hậu, sự lây lan của dịch bệnh, tình trạng di cư tự phát, nạn buôn bán người, hoạt động tội phạm và khủng bố. Không chỉ gây ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống và an ninh của người dân ở khu vực này, các thách thức trên còn tạo ra những rào cản đáng kể cho mục tiêu phát triển bền vững. Để giải quyết hiệu quả những thách thức này, việc xây dựng và thực hiện các chính sách đồng bộ, toàn diện là hết sức cần thiết. Hơn nữa, các chính sách này cần được điều chỉnh phù hợp với đặc điểm và nhu cầu cụ thể của từng vùng, nhằm đảm bảo an sinh xã hội, ổn định và phát triển lâu dài cho các cộng đồng dân tộc thiểu số.

Việc biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng đã tác động lớn đến đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số, đặc biệt là ở các khu vực vùng cao, nơi dễ bị ảnh hưởng bởi thời tiết cực đoan và thay đổi môi trường. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp mà còn tác động tiêu cực đến nguồn nước, thực phẩm và các điều kiện sống cơ bản khác. Bên cạnh đó, dịch bệnh cũng thường xuyên đe dọa sức khỏe và sự an toàn của người dân tại các khu vực này, làm tăng thêm gánh nặng cho hệ thống y tế vốn đã hạn chế về nguồn lực.

Tình trạng di cư tự phát từ các vùng nông thôn, khu vực dân tộc thiểu số đến các thành phố lớn để tìm kiếm cơ hội việc làm cũng là một vấn đề đáng quan tâm. Sự di cư này có thể dẫn đến nhiều hệ lụy xã hội, bao gồm cả việc gia tăng áp lực lên cơ sở hạ tầng và dịch vụ công cộng tại các đô thị, cũng như nguy cơ người dân dễ bị tổn thương trước các hoạt động tội phạm và buôn bán người.

Trước những thách thức an ninh phi truyền thống này, Việt Nam cần tiếp tục tăng cường xây dựng và triển khai các chính sách bảo vệ an sinh xã hội, củng cố tiềm lực quốc phòng – an ninh, và thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội bền vững ở vùng đồng bào DTTS. Chính sách cần tập trung vào việc nâng cao chất lượng cuộc sống của đồng bào dân tộc thiểu số thông qua đầu tư vào giáo dục, y tế, sản xuất nông nghiệp bền vững và phát triển cơ sở hạ tầng. Bên cạnh đó, tăng cường công tác quốc phòng và an ninh, đảm bảo trật tự xã hội tại khu vực này cũng là một yếu tố quan trọng.

Ngoài ra, đổi mới công tác dân tộc trong tình hình mới đòi hỏi phải có sự tham gia tích cực và trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, cũng như sự đồng thuận và ủng hộ của cộng đồng dân tộc thiểu số. Phát huy vai trò của người có uy tín, trưởng dòng họ, trưởng bản trong xây dựng và thực hiện các chủ trương, chính sách là chìa khóa để đảm bảo sự phát triển bền vững và toàn diện ở khu vực này.

Tóm lại, giải quyết những thách thức an ninh phi truyền thống ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số không chỉ là nhiệm vụ cấp bách mà còn là yêu cầu tất yếu để đảm bảo ổn định, an toàn và phát triển bền vững ở khu vực này. Với sự chung tay của cả hệ thống chính trị và sự ủng hộ tích cực của cộng đồng, Việt Nam tin rằng có thể vượt qua những thách thức này và xây dựng một tương lai tươi sáng hơn cho đồng bào dân tộc thiểu số.