Khi Việt Nam tiến tới bỏ hạn mức tín dụng, cơ chế giám sát và quản lý rủi ro dựa trên dữ liệu theo Thông tư 35/2015/TT-NHNN sẽ trở thành yếu tố then chốt trong việc giám sát hoạt động tín dụng của hệ thống ngân hàng. Những tiến bộ từ chuyển đổi số, chuẩn hóa dữ liệu và dữ liệu lớn (big data) sẽ tạo thuận lợi cho việc chuyển từ giám sát tuân thủ sang chủ động dự báo và rà soát rủi ro tín dụng liên tục.

Ngày 3-7-2025, tại Hội nghị Chính phủ với địa phương, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sớm bỏ hạn mức tăng trưởng tín dụng – một công cụ hành chính đã được duy trì từ năm 2011 đến nay. Việc bỏ room tín dụng được xem là cải cách điều hành lớn nhất của ngành ngân hàng trong hơn một thập kỷ, nhưng cũng đòi hỏi NHNN phải nâng cao năng lực giám sát để đảm bảo dòng vốn tín dụng được dẫn đến đúng nơi cần thiết.

Từ cuối năm 2015, NHNN đã thiết lập Thông tư 35/2015/TT-NHNN, yêu cầu các ngân hàng phải đáp ứng một hệ thống báo cáo thống kê chi tiết về hoạt động cấp tín dụng, năng lực vốn, giám sát rủi ro nợ xấu và hoạt động ngoại bảng. Định kỳ hàng tuần hoặc hàng tháng, các ngân hàng phải cập nhật tình hình hoạt động với NHNN theo các form mẫu được quy định.

Khung báo cáo của Thông tư 35 cung cấp các thông tin về phân tách dư nợ theo mã ngành kinh tế và mức độ bảo đảm, giúp NHNN đánh giá chính xác dòng chảy tín dụng của thị trường. Đối với các ngành nhạy cảm như đầu tư – kinh doanh bất động sản, khi dư nợ tăng mạnh, hệ thống sẽ tự đẩy thông điệp cảnh báo tới Vụ Chính sách tiền tệ.

Các mẫu báo cáo khác buộc ngân hàng thương mại báo cáo chi tiết nợ quá hạn, nợ cơ cấu và xóa nợ ròng từng tháng, cung cấp góc nhìn sâu hơn về sức khỏe danh mục cho vay. Khi tỷ lệ nợ xấu nội bảng (NPL) vượt quá 3%, hệ thống quản trị nội bộ sẽ kích hoạt chuỗi hành động yêu cầu ngân hàng nộp phương án khắc phục.

Một khi cơ chế hạn mức tín dụng không còn được áp dụng, NHNN cần chuyển sang một hệ thống cảnh báo tự động hơn, dựa trên nền tảng của Thông tư 35. Để hệ thống này hoạt động hiệu quả, cần đẩy mạnh kết nối dữ liệu và số hóa toàn bộ các báo cáo theo chuẩn Thông tư 35, đồng thời thiết lập những ngưỡng cảnh báo cụ thể cho từng chỉ tiêu quan trọng.

Hình 1 thể hiện minh họa Dashboard giám sát hoạt động cấp tín dụng của từng ngân hàng, dựa trên dữ liệu theo thời gian thực được kết nối tự động từ các ngân hàng thương mại về kho dữ liệu của NHNN. Môi trường dữ liệu chuẩn hóa và đồng bộ giúp việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để quản lý rủi ro của hệ thống trở nên khả thi hơn.

Các giải pháp hạ tầng công nghệ ngày càng khả thi khi Thông tư 64/2024/TT-NHNN được ban hành, hướng dẫn các ngân hàng về việc triển khai Open API để chia sẻ dữ liệu định danh giao dịch và trạng thái khoản thanh toán với bên thứ ba. Điều này mở ra kỳ vọng lớn về việc số hóa và ứng dụng Open API vào kho dữ liệu Thông tư 35 của toàn hệ thống ngân hàng https://www.nhnn.gov.vn .

Trong bối cảnh hiện nay, việc ứng dụng công nghệ vào quản lý rủi ro tín dụng đang trở thành xu hướng tất yếu. Các ngân hàng và tổ chức tài chính cần phải đầu tư vào công nghệ để nâng cao năng lực giám sát và quản lý rủi ro, đảm bảo an toàn cho hệ thống và góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Thế hệ trẻ Gen Z tại Việt Nam đang phải đối mặt với những thách thức đáng kể trong việc quản lý tài chính cá nhân. Một khảo sát gần đây về Chỉ số Khả năng Ổn định Tài chính 2025 của Sun Life Châu Á đã chỉ ra rằng Gen Z tại Việt Nam tụt hậu so với các thế hệ khác về cả sự tự tin và chuẩn bị tài chính. Chỉ có 52% Gen Z cảm thấy an toàn về tài chính, thấp hơn đáng kể so với 66% người thuộc nhóm Baby Boomer và 60% Millennials.

Một vấn đề đáng chú ý khác là Gen Z có xu hướng ít tìm kiếm sự hỗ trợ tài chính. Có tới 28% Gen Z không hỏi ý kiến bất kỳ ai khi đưa ra quyết định tài chính, điều này cho thấy họ đang rất cần sự hướng dẫn từ các nguồn đáng tin cậy. Khảo sát cũng chỉ ra rằng người Việt có xu hướng tập trung vào nhu cầu ngắn hạn thay vì mục tiêu tài chính lâu dài. Có tới 93% người khảo sát cảm thấy chịu ảnh hưởng bởi lạm phát, trong đó 43% bị ảnh hưởng nghiêm trọng tới khả năng chi trả hàng tháng.

Chi tiêu hàng ngày trở thành ưu tiên hàng đầu với 58% người tham gia khảo sát, trong khi việc chuẩn bị cho nghỉ hưu rớt xuống vị trí thứ 6 trong danh sách ưu tiên. Tiết kiệm cho các khoản chi tiêu khẩn cấp đã vươn lên thành mục tiêu quan trọng thứ hai với 42% người lựa chọn. Tuy nhiên, thiếu kế hoạch dài hạn vẫn là một rào cản lớn cho sự ổn định tài chính. Hơn một nửa số người tham gia (52%) không có kế hoạch tài chính vượt quá 12 tháng, và chỉ 8% có tầm nhìn vượt mốc 10 năm.

Những con số này cho thấy một thách thức đáng lo ngại ở thế hệ trẻ Việt Nam, đặc biệt là Gen Z khi họ đơn độc trong các quyết định tài chính, thường không được tiếp cận các nguồn tư vấn chuyên nghiệp. Điều này đòi hỏi sự quan tâm và hỗ trợ từ các tổ chức tài chính cũng như gia đình và bạn bè để giúp Gen Z xây dựng sự ổn định tài chính lâu dài. Việc tìm kiếm sự hỗ trợ tài chính từ các chuyên gia và xây dựng kế hoạch tài chính dài hạn sẽ giúp Gen Z vượt qua những thách thức này và đạt được mục tiêu tài chính của mình.

Để cải thiện tình hình này, các tổ chức tài chính cần cung cấp các dịch vụ tư vấn tài chính chuyên nghiệp và dễ tiếp cận cho Gen Z. Đồng thời, gia đình và bạn bè cũng cần đóng vai trò hỗ trợ và tư vấn để giúp Gen Z đưa ra quyết định tài chính sáng suốt. Việc nâng cao kiến thức và kỹ năng quản lý tài chính cũng là một yếu tố quan trọng để giúp Gen Z xây dựng sự ổn định tài chính lâu dài.

Tóm lại, thế hệ trẻ Gen Z tại Việt Nam đang phải đối mặt với những thách thức đáng kể trong việc quản lý tài chính cá nhân. Việc tìm kiếm sự hỗ trợ tài chính từ các chuyên gia, xây dựng kế hoạch tài chính dài hạn và nâng cao kiến thức và kỹ năng quản lý tài chính sẽ giúp Gen Z vượt qua những thách thức này và đạt được mục tiêu tài chính của mình. Sun Life và các tổ chức tài chính khác cần đóng vai trò hỗ trợ và tư vấn để giúp Gen Z xây dựng sự ổn định tài chính lâu dài.

Thủ tướng Rachel Reeves đã công bố một sự thay đổi quan trọng trong cách tiếp cận của chính phủ Anh đối với quy định về dịch vụ tài chính, ưu tiên tăng trưởng hơn sự thận trọng quá mức. Phát biểu tại bữa tối Mansion House ở London, bà Reeves nhấn mạnh sự cần thiết của các cơ quan quản lý để ‘quy định một cách táo bạo cho tăng trưởng trong phục vụ sự thịnh vượng trên toàn quốc.’ Cách tiếp cận này đã được các nhà lãnh đạo trong lĩnh vực fintech chào đón, những người xem đây là một bước tiến tích cực nhằm khuyến khích tinh thần kinh doanh và đổi mới trong ngành.

Phát biểu của Thủ tướng Reeves đánh dấu một sự thay đổi khỏi lập trường quản lý rủi ro quá mức đã đặc trưng cho việc giám sát dịch vụ tài chính kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Bà cũng đã phác thảo kế hoạch cải cách hướng dẫn đầu tư, mô tả hệ thống hiện tại là ‘phức tạp’ và quá tập trung vào cảnh báo rủi ro. Chính phủ đặt mục tiêu chuyển một phần trong số 300 tỷ bảng được giữ trong tài khoản tiết kiệm cá nhân tiền mặt sang các công ty và thị trường của Anh.

Thống đốc Ngân hàng Anh, Andrew Bailey, đã chỉ ra sự cởi mở đối với hiện đại hóa quy định trong khi duy trì các yêu cầu về ổn định. Việc Thủ tướng kêu gọi cải cách quy định và công việc của bà với Cơ quan Quản lý Tài chính về các hệ thống hỗ trợ người tiêu dùng mới cho thấy cam kết hiện đại hóa cơ sở hạ tầng tài chính của Anh. Sự thay đổi trong cách tiếp cận quản lý này được xem là cơ hội để Anh phân biệt mình với quy định của Liên minh châu Âu sau Brexit và thu hút sự công nhận quốc tế trong lĩnh vực fintech.

Các nhà lãnh đạo trong lĩnh vực fintech đã hoan nghênh cách tiếp cận mới này, cho rằng nó có thể giúp Anh trở thành một trung tâm đổi mới và tăng trưởng trong ngành tài chính. Tuy nhiên, cũng có những quan ngại về việc làm thế nào để cân bằng giữa tăng trưởng và ổn định, cũng như đảm bảo rằng các quy định mới không làm tăng rủi ro cho người tiêu dùng và hệ thống tài chính.

Chính phủ Anh dự kiến sẽ tiếp tục thảo luận và làm việc với các bên liên quan để triển khai các kế hoạch cải cách quy định và hướng dẫn đầu tư. Việc này sẽ bao gồm việc tham vấn với các công ty fintech, các tổ chức tài chính và các chuyên gia trong ngành để đảm bảo rằng các quy định mới đáp ứng nhu cầu của thị trường và mang lại lợi ích cho nền kinh tế.

Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu để thu hút tài năng và đầu tư trong lĩnh vực fintech, sự thay đổi trong cách tiếp cận quản lý của Anh có thể giúp quốc gia này củng cố vị trí của mình như một trung tâm tài chính và đổi mới. Tuy nhiên, việc thành công hay không còn phụ thuộc vào việc thực hiện và khả năng cân bằng giữa các mục tiêu tăng trưởng và ổn định.