Hà Nội đang phải đối mặt với thách thức lớn trong việc giảm thiểu ô nhiễm không khí và ùn tắc giao thông. Với hơn 8 triệu phương tiện, trong đó có 1,1 triệu ô tô và 6,9 triệu xe máy, thành phố đang chịu áp lực khủng khiếp lên hạ tầng giao thông đô thị. Chỉ thị 20 của Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 12/7/2024, yêu cầu Hà Nội triển khai các biện pháp mạnh mẽ nhằm giảm ô nhiễm không khí, trong đó có kế hoạch không để xe máy chạy xăng vào Vành đai 1. Tuy nhiên, việc triển khai này cũng đặt ra nhiều thách thức và cần sự chuẩn bị kỹ lưỡng để tránh tác động tiêu cực đến đời sống nhân dân và hoạt động của doanh nghiệp.

Thực tế, Hà Nội đã có nhiều nỗ lực trong việc giảm thiểu ô nhiễm không khí và ùn tắc giao thông, bao gồm việc phát triển hệ thống vận tải hành khách công cộng và khuyến khích sử dụng xe điện. Tuy nhiên, việc cấm xe máy ở Vành đai 1 cũng gây nhiều tác động đến đời sống và chi phí tuân thủ của người dân. Ước tính, việc thay thế 600.000 xe máy trong khu vực Vành đai 1 với mức giá trung bình khoảng 25 triệu đồng/xe, tổng chi phí chuyển đổi ước tính lên đến 15.000 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, việc chuyển đổi sang xe điện cũng là cơ hội khổng lồ cho các hãng xe của nước ta. Tuy nhiên, nếu các doanh nghiệp nội địa không chuẩn bị kịp, xe máy điện từ nước ngoài, giá rẻ, chất lượng kém rất có thể sẽ ồ ạt tràn về, chiếm hết các con phố ở Hà Nội. Do đó, cần có các chính sách hỗ trợ như cung cấp tài chính ưu đãi cho người mua, ban hành tiêu chuẩn, quy trình kiểm định để đảm bảo an toàn, và khuyến khích sử dụng pin Li-ion thay cho pin axit chì.

Hà Nội cần ưu tiên tối đa nguồn lực cho giao thông công cộng: tăng số lượng xe buýt sạch, mở rộng hệ thống metro, xây dựng các trạm trung chuyển liên thông, và số hóa hệ thống vé. Quy hoạch của Hà Nội đặt mục tiêu đến năm 2035 sẽ hoàn thành 410 km đường sắt đô thị, và đến năm 2045 là 616 km. Đây là hướng đi đúng đắn, nhưng đòi hỏi tăng tốc đầu tư, thay vì dàn trải và thiếu quyết liệt như hiện nay.

Việc chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện là xu thế tất yếu, phù hợp với mục tiêu giảm phát thải và nâng cao chất lượng sống đô thị. Tuy nhiên, chính sách xanh không thể là chính sách hành chính áp đặt. Chuyển đổi phải có lộ trình rõ ràng, đánh giá tác động kỹ lưỡng, và quan trọng nhất là không đẩy người dân – nhất là nhóm yếu thế – vào thế bị động.

Thành phố Hồ Chí Minh đang thực hiện lấy ý kiến về đề xuất hạn chế sử dụng xe máy và ô tô chạy bằng xăng tại những khu vực được xác định có mức độ ô nhiễm cao. Thông tin này đã thu hút sự chú ý rộng rãi từ công chúng. Việc đề xuất hạn chế các loại xe sử dụng nhiên liệu xăng tại các khu vực ô nhiễm nặng được đánh giá là một giải pháp thiết thực và cần thiết nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường và bảo vệ sức khỏe của cộng đồng.

Hiện nay, thành phố đang tích cực triển khai nhiều biện pháp kiểm soát và giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường. Trong đó, việc nghiên cứu và áp dụng các giải pháp hạn chế sử dụng xe xăng tại các khu vực có nguy cơ ô nhiễm cao đang được tập trung thực hiện. Đề xuất này không chỉ mang lại lợi ích về môi trường mà còn đóng góp vào việc xây dựng một không gian sống lành mạnh và an toàn hơn cho người dân.

Phương án hạn chế sử dụng xe xăng tại các khu vực ô nhiễm nặng phù hợp với xu hướng phát triển bền vững và bảo vệ môi trường đang được nhiều thành phố lớn trên thế giới thực hiện. Các thành phố này đã và đang triển khai nhiều biện pháp nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí, trong đó có việc khuyến khích sử dụng phương tiện giao thông công cộng, xe đạp, và các phương tiện thân thiện với môi trường khác. Việc này không chỉ giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân.

Để thực hiện hiệu quả đề xuất này, thành phố cần có kế hoạch cụ thể và chi tiết, bao gồm việc đầu tư vào hạ tầng giao thông công cộng, xây dựng các khu vực ưu tiên cho người đi bộ và xe đạp, cũng như các chính sách hỗ trợ cho người dân chuyển đổi sang sử dụng phương tiện thân thiện với môi trường. Bên cạnh đó, việc tuyên truyền, giáo dục về lợi ích của việc giảm thiểu sử dụng xe xăng và nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cũng là một yếu tố quan trọng.

Trước những lợi ích tiềm năng mà việc hạn chế xe xăng mang lại, người dân thành phố đang mong đợi một kế hoạch hành động cụ thể và khả thi từ các cơ quan chức năng. Việc thành phố lấy ý kiến công chúng cũng cho thấy sự minh transparency và nỗ lực của chính quyền trong việc tìm kiếm giải pháp cho tình trạng ô nhiễm môi trường.

Các chuyên gia môi trường cũng như nhiều người dân ủng hộ việc hạn chế sử dụng xe xăng tại các khu vực ô nhiễm nặng, hy vọng rằng thành phố sẽ sớm có những quyết định cụ thể để thực hiện giải pháp này một cách hiệu quả. Qua đó, không chỉ cải thiện môi trường sống mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Một nghiên cứu mới được đăng tải trên tạp chí khoa học Nature đã đi sâu vào nguyên nhân của sự gia tăng đột biến ung thư phổi bí ẩn ở những người chưa từng hút thuốc. Ung thư phổi hiện đang là loại ung thư gây tử vong lớn nhất trên toàn thế giới và thường khó chẩn đoán, dẫn đến việc nhiều bệnh nhân không thể được cứu chữa khi bệnh tiến triển đến giai đoạn muộn. Mặc dù hút thuốc lá vẫn là yếu tố nguy cơ lớn nhất gây ung thư phổi, có đến 1 trong 5 ca tử vong do ung thư phổi mỗi năm là người chưa từng hút thuốc.

Tốc độ gia tăng số ca ung thư phổi ở người không hút thuốc đang diễn ra với tốc độ đáng báo động. Theo giáo sư Ludmil Alexandrov, chuyên gia về y học tế bào và phân tử tại Đại học California, có một xu hướng đáng lo ngại là ngày càng nhiều người chưa từng hút thuốc mắc ung thư phổi, nhưng nguyên nhân vẫn chưa được hiểu rõ.

Nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra rằng ô nhiễm không khí có liên quan chặt chẽ với các loại đột biến ADN tương tự như khi hút thuốc. Tiến sĩ Maria Teresa Landi, nhà dịch tễ học ung thư tại Viện Y tế Quốc gia Mỹ, cho biết đây là một vấn đề toàn cầu cấp bách và đang gia tăng mà các nhà nghiên cứu đang nỗ lực tìm hiểu nguyên nhân.

Các nhà nghiên cứu đã phân tích mã di truyền của các khối u phổi được lấy từ 871 người chưa từng hút thuốc ở châu Âu, Bắc Mỹ, châu Phi và châu Á. Kết quả cho thấy cư dân ở khu vực có mức độ ô nhiễm không khí càng cao càng có nhiều đột biến gây ung thư hơn trong các khối u phổi.

Đặc biệt, các hạt bụi mịn có đường kính nhỏ hơn 2,5 micromet (PM2.5) liên quan đến các đột biến gien, bao gồm gien TP53, vốn có liên quan đến việc hút thuốc lá. PM2.5 có thể xâm nhập vào máu và gây ra các bệnh nghiêm trọng khác như bệnh tim.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã yêu cầu các quốc gia hành động mạnh mẽ hơn để chống lại ô nhiễm, thủ phạm giết chết 7 triệu người mỗi năm trên toàn cầu. Một phân tích tổng hợp gần đây cũng đã phát hiện tiếp xúc với mức độ PM2.5 cao làm tăng nguy cơ ung thư phổi thêm 8% và tử vong do căn bệnh này thêm 11%.

Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, có thể tham khảo thêm thông tin từ các nguồn như Nature và các tổ chức y tế uy tín khác.