Trong bối cảnh Việt Nam đang tích cực đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia, việc Bưu điện Việt Nam (BĐVN) triển khai mô hình bưu điện xã là một bước đi chiến lược quan trọng. Với mạng lưới gần 13.000 điểm phục vụ phủ khắp cả nước, BĐVN đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc thu hẹp khoảng cách số giữa thành thị và nông thôn, cũng như hiện thực hóa mục tiêu phát triển kinh tế số, xã hội số toàn diện và bao trùm.

BĐVN là doanh nghiệp tiên phong trong triển khai mô hình tổ chức phù hợp với hệ thống chính quyền mới khi triển khai thiết lập đơn vị cấp xã – bưu điện xã. Đây là bước đột phá lớn về tổ chức và vận hành, thể hiện rõ vai trò ‘cánh tay nối dài’ của BĐVN đối với chính quyền địa phương trong việc bảo đảm các dịch vụ công, dịch vụ xã hội thiết yếu đến người dân.

Ông Nguyễn Trường Giang, Chủ tịch HĐTV Tổng công ty BĐVN, cho biết: ‘Khác với các điểm phục vụ trước đây, bưu điện xã là đơn vị có cơ cấu tổ chức, nhân sự điều hành là Giám đốc bưu điện xã, cơ chế tài chính riêng và đặc biệt được thực hiện theo mô hình ‘Bưu điện xã tự chủ’ trong triển khai các hoạt động kinh doanh, tiếp thị khách hàng, khai thác thị trường trên địa bàn phụ trách’.

Mô hình bưu điện xã không chỉ đáp ứng nhu cầu cấp thiết về phát triển kinh doanh, mà còn là bước đi chiến lược của BĐVN trong giai đoạn mới, đòi hỏi sự hiện diện sâu rộng và linh hoạt của doanh nghiệp tại cơ sở. Bưu điện xã chính là ‘tiền đồn’, là một ‘hộ kế hoạch’ của bưu điện tỉnh, thành phố tại địa bàn, đóng vai trò như một đại diện của BĐVN tại cấp xã/phường.

Bên cạnh vai trò đảm nhận tổ chức kinh doanh, cung cấp các dịch vụ bưu chính, tài chính bưu chính, hành chính công, chi trả an sinh xã hội, hỗ trợ chuyển đổi số nông thôn, bưu điện xã còn là đầu mối làm việc trực tiếp với chính quyền địa phương, là cầu nối quan trọng trong việc triển khai chính sách, giải quyết các vấn đề dân sinh phát sinh tại cơ sở.

Từ ngày 1/7/2025, hơn 8.000 cán bộ, nhân viên bưu điện đã được huy động hỗ trợ tiếp nhận hồ sơ, trả kết quả thủ tục hành chính tại UBND cấp xã sau điều chỉnh địa giới hành chính. Đây là mô hình hợp tác ‘công – doanh’ linh hoạt, giúp giảm tải công việc cho bộ máy hành chính cấp xã, nhất là tại những địa bàn còn thiếu nhân lực, nguồn lực, trong khi nhu cầu phục vụ người dân ngày càng cao.

Việc thành lập và phát triển mô hình bưu điện xã cho thấy tầm nhìn dài hạn của BĐVN trong việc thích ứng với bối cảnh quản trị địa phương mới. Từ chỗ là đơn vị cung cấp dịch vụ, bưu điện xã đang từng bước trở thành một phần của hệ thống phục vụ công – một ‘cánh tay nối dài tin cậy’ của chính quyền cơ sở.

Mô hình ‘Bưu điện xã tự chủ’ do BĐVN triển khai đã mở ra hướng đi mới trong tổ chức hoạt động tại cấp xã – chủ động, linh hoạt và hiệu quả hơn, cả về công ích lẫn kinh doanh. Giám đốc bưu điện xã được trao quyền tuyển dụng lao động thời vụ, quản lý tài chính, tổ chức khai thác thị trường và phát triển nhân sự tại chỗ. Cơ chế khoán doanh thu, sản lượng và lợi nhuận giúp thúc đẩy tinh thần tự chủ và khuyến khích sáng tạo trong cách làm.

Chính mô hình linh hoạt này đã thu hút sự quan tâm của lực lượng lao động trẻ có trình độ. Tại nhiều địa phương, không ít cán bộ trẻ tốt nghiệp đại học, thậm chí thạc sĩ, đã lựa chọn về làm việc tại chính quê hương mình. Từ chỗ là người thừa hành, cán bộ bưu điện xã giờ trở thành người tổ chức, điều hành hoạt động kinh doanh gắn bó mật thiết với người dân và chính quyền địa phương.

Cùng với việc tổ chức lại bộ máy, bưu điện xã được định hướng trở thành trung tâm dịch vụ đa chức năng tại cấp xã – nơi người dân có thể thực hiện các thủ tục hành chính công, thanh toán tài chính, gửi nhận hàng hóa, mua bán tiêu dùng thiết yếu, thanh toán bảo hiểm – điện – nước – viễn thông, và tiếp cận các nền tảng số của chính phủ và doanh nghiệp.

Với mạng lưới gần 13.000 điểm phục vụ phủ khắp cả nước, việc hình thành đơn vị cấp xã sẽ giúp BĐVN đẩy nhanh tiến độ chuyển đổi số quốc gia, góp phần thu hẹp khoảng cách số giữa thành thị – nông thôn, hiện thực hóa mục tiêu phát triển kinh tế số, xã hội số toàn diện và bao trùm.

Châu Âu đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng khi các khu vực nông thôn, chiếm 40% diện tích, dần trở nên trống vắng. Điều này dẫn đến nền kinh tế địa phương ảm đạm và nhiều vấn đề xã hội. Tại Tây Ban Nha, ngôi làng Molezuelas de la Carballeda đang phải đối mặt với tình trạng già hóa dân số và thiếu hụt trẻ em. Dân số của làng chỉ còn 47 người với độ tuổi trung bình là 70.

Sự suy giảm dân số ở vùng nông thôn không chỉ là vấn đề của Tây Ban Nha mà đang trở thành một cuộc khủng hoảng trên khắp châu Âu. Trong vòng 10 năm đến 2024, dân số sống tại các vùng nông thôn của Liên minh châu Âu đã giảm gần 8 triệu người, trong khi dân số đô thị tăng hơn 10 triệu người. Sự chênh lệch này đặt ra thách thức lớn cho các khu vực nông thôn trong việc duy trì cơ sở hạ tầng và dịch vụ công.

Để ứng phó, các nước châu Âu đang nỗ lực xoay chuyển tình hình. Một số quốc gia đã áp dụng các biện pháp như bán nhà với giá 1 euro, hỗ trợ tái thiết nhà cửa, trợ cấp dịch vụ thiết yếu, đến sử dụng công nghệ để cải thiện tiếp cận giáo dục và y tế. Tuy nhiên, thực tế không dễ thay đổi. Cơ sở hạ tầng xuống cấp, việc làm khan hiếm, dân số già hóa là những thách thức dài hạn mà các khu vực nông thôn phải đối mặt.

Tại Phần Lan, thị trưởng Markus Hirvonen của khu vực Bắc Karelia bày tỏ lo ngại sâu sắc về sự thiếu hụt trẻ em. Ở Garfagnana, Ý, nữ thị trưởng Raffaella Mariani phải dùng chính tiền lương của mình để chi trả cho các tiết học ngoại khóa âm nhạc, khoa học, toán học và dịch vụ trông trẻ. Những nỗ lực này cho thấy sự quyết tâm của các nhà lãnh đạo địa phương trong việc giữ gìn và phát triển cộng đồng.

Dù nỗ lực, nhiều khu vực vẫn phải đối mặt với khó khăn. Tại vùng cao nguyên Scotland, Hội đồng Highland đang đối mặt khủng hoảng kép: thiếu việc làm, thiếu nhà ở và thiếu dịch vụ cơ bản. Để khắc phục, họ mua lại công ty xe buýt để phục vụ người dân ở khu vực xa xôi, tạm dừng hoạt động trường học thay vì đóng cửa vĩnh viễn.

Một số vùng bắt đầu dựa vào du lịch như một cách duy trì sức sống. Du lịch có thể mang lại nguồn thu cho các khu vực nông thôn, giúp cải thiện cơ sở hạ tầng và tạo việc làm. Tuy nhiên, vẫn có những hy vọng. Chính quyền tỉnh Zamora đã khởi động chương trình “Mi Pueblo Acoge” (Làng tôi chào đón bạn), thu hút người nhập cư từ Mỹ Latinh. 124 gia đình đã được tái định cư, trong đó có kỹ sư, bác sĩ, quản trị viên từ Venezuela.

Cuộc khủng hoảng này không chỉ ảnh hưởng đến kinh tế mà còn đến xã hội và văn hóa của các khu vực nông thôn. Để giải quyết vấn đề này, cần có sự chung tay của chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương. Các giải pháp cần được thiết kế linh hoạt và phù hợp với từng khu vực, nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững và lâu dài.

Thị trường nông thôn Việt Nam đang trở thành một chiến trường mới và đầy tiềm năng cho ngành bán lẻ. Với dân số hơn 60 triệu người tiêu dùng, khu vực nông thôn đang nổi lên như một điểm đến chiến lược cho các ông lớn trong lĩnh vực này. Theo dự báo, thu nhập bình quân đầu người tại khu vực nông thôn sẽ đạt 6,7 triệu đồng mỗi tháng vào năm 2025, dẫn đến nhu cầu tiêu dùng ngày càng đa dạng và phong phú.

Trước bối cảnh đó, các doanh nghiệp bán lẻ đang tìm kiếm mô hình kinh doanh hiệu quả để tiếp cận thị trường này. Một trong những mô hình được xem là lời giải hiệu quả cho thị trường nông thôn là minimart. Theo số liệu thống kê, mô hình minimart đã đạt tốc độ tăng trưởng kép (CAGR) 45% trong giai đoạn 2016-2023. Điều này cho thấy tiềm năng phát triển của mô hình này tại khu vực nông thôn.

WinCommerce, một thành viên của Masan Group, đang dẫn đầu cuộc đua tại thị trường nông thôn với mô hình WinMart+. Trong 6 tháng đầu năm 2025, WinCommerce đã mở mới 236 cửa hàng WinMart+ tại khu vực nông thôn. Chiến lược của WinCommerce không chỉ tập trung vào mở rộng quy mô mà còn hướng đến hiệu quả tài chính, với tất cả các cửa hàng mở mới đều mang lại lợi nhuận. Điều này cho thấy sự tính toán và chuẩn bị kỹ lưỡng của WinCommerce khi tham gia vào thị trường nông thôn.

Tuy nhiên, một trong những thách thức mà các doanh nghiệp bán lẻ phải đối mặt khi tham gia vào thị trường nông thôn là yếu tố giá cả. Người tiêu dùng tại khu vực nông thôn thường rất nhạy cảm với giá cả, do đó các doanh nghiệp bán lẻ cần có chiến lược giá phù hợp để thu hút khách hàng. Để giải quyết vấn đề này, các doanh nghiệp bán lẻ đang nỗ lực cung cấp các giá trị gia tăng cho khách hàng, chẳng hạn như sản phẩm có thương hiệu rõ ràng, chất lượng đảm bảo, và các chương trình khuyến mãi hấp dẫn.

Ngoài ra, thương mại điện tử cũng đang trở thành một kênh bán hàng quan trọng tại khu vực nông thôn. Các doanh nghiệp bán lẻ đang tích hợp chuyển đổi số vào kinh doanh, ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo và chương trình Hội viên để củng cố nền tảng hạ tầng cho người tiêu dùng. WinMart+, ví dụ, đã ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo để tối ưu hóa hoạt động kinh doanh và nâng cao trải nghiệm khách hàng.

Nhìn chung, thị trường nông thôn Việt Nam đang trở thành một thị trường đầy tiềm năng cho ngành bán lẻ. Các doanh nghiệp bán lẻ cần có chiến lược phù hợp để tiếp cận thị trường này, bao gồm cả việc cung cấp các giá trị gia tăng cho khách hàng và ứng dụng công nghệ để nâng cao trải nghiệm khách hàng. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và chiến lược đúng đắn, các doanh nghiệp bán lẻ có thể thành công tại thị trường nông thôn Việt Nam.

Ở tỉnh Hà Tĩnh, nơi mà phần lớn dân số sinh sống ở các vùng nông thôn, việc phát triển kinh tế tư nhân thông qua việc hỗ trợ nông dân sản xuất và kinh doanh giỏi đang được đẩy mạnh. Hiện tại, tỉnh đã có hơn 150.000 hộ nông dân đăng ký danh hiệu sản xuất, kinh doanh giỏi các cấp. Những hộ nông dân này được xem là ‘hạt mầm’ quan trọng để hình thành và phát triển các doanh nghiệp tư nhân tại khu vực nông thôn.

Với sự tham gia của gần 224.000 hội viên trong tổ chức hội nông dân, các hoạt động sản xuất và kinh doanh của họ đã được tạo điều kiện thuận lợi để đầu tư mở rộng. Thông qua việc áp dụng công nghệ hiện đại, chất lượng và giá trị của các sản phẩm nông nghiệp đã được nâng cao đáng kể. Nhiều nông dân đã xây dựng được cơ sở sản xuất quy mô, tạo ra những doanh nghiệp có uy tín. Họ chính là lực lượng nòng cốt trong việc hình thành nền kinh tế tư nhân ở khu vực nông thôn.

Một ví dụ điển hình là trường hợp của chị Châu Thị Hồng Hà, một hội viên xuất sắc của tỉnh Hà Tĩnh. Xuất phát từ việc chăn nuôi một vài con hươu với mục đích ban đầu chỉ để cải thiện cuộc sống gia đình, sau hơn 30 năm, chị đã phát triển trang trại chăn nuôi hươu với quy mô hàng trăm con. Hiện tại, vợ chồng chị đã thành lập Doanh nghiệp tư nhân nhung hươu Thuận Hà, chuyên kinh doanh các sản phẩm từ hươu, trong đó có 3 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 3 sao cấp tỉnh.

Nhiều hội viên nông dân ở Hà Tĩnh đã và đang chuyển mình mạnh mẽ, trở thành những ‘doanh nhân nông thôn’, làm chủ các mô hình sản xuất lớn. Điều này không chỉ giúp họ nâng cao thu nhập mà còn tạo ra công ăn việc làm cho lao động địa phương. Tuy nhiên, trên con đường phát triển, các mô hình kinh tế tư nhân từ hội viên nông dân vẫn gặp phải một số rào cản như thiếu vốn, khó tiếp cận thị trường, công nghệ còn hạn chế và thiếu kỹ năng quản lý, điều hành.

Để hỗ trợ và tháo gỡ những vướng mắc mà các nông dân đang gặp phải, ông Trần Đình Ước – Phó Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh cho biết: Hội viên nông dân sản xuất và kinh doanh giỏi chính là thành phần quan trọng giúp khu vực nông thôn vượt qua tư duy sản xuất nhỏ lẻ, hướng đến xây dựng nền kinh tế hàng hóa bền vững. Hiện nay, kinh tế nông hộ vẫn đang là mô hình kinh tế chính ở khu vực nông thôn.

Từ thực tế này, việc nhận diện đúng vai trò của kinh tế nông hộ và đề xuất chính sách phát triển phù hợp sẽ là các bước đi quan trọng. Điều này không chỉ nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp mà còn đóng góp vào việc hình thành một khu vực kinh tế tư nhân năng động, sáng tạo và bền vững ở khu vực nông thôn. Hội Nông dân tỉnh đang tập trung triển khai các nội dung của Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, hướng tới sự phát triển lâu dài và bền vững.