Một vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng gần đây tại TP HCM đã làm dấy lên mối quan ngại về việc xung đột giữa các loại phương tiện trên làn hỗn hợp. Tình trạng này đã dẫn đến hàng loạt vụ tai nạn do ô tô và xe máy lưu thông chung làn đường, gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do việc phân làn đường không hợp lý và thiếu an toàn.

Các chuyên gia giao thông cho rằng cần phải có giải pháp phân làn đường linh hoạt và hợp lý để giảm thiểu tai nạn. Trong thực tế, việc xung đột giữa các loại phương tiện trên làn hỗn hợp là nguyên nhân chính gây ra nhiều vụ tai nạn. Tình trạng xe máy len lỏi vào làn ô tô hay xe tải chiếm hết đường là nỗi ám ảnh với nhiều người tham gia giao thông.

KTS Trương Nam Thuận, Công ty CP Tư vấn Đầu tư Thiên Nam Anh, cho rằng một số quy định, chính sách về giao thông đô thị tại TP HCM nhiều năm qua cho thấy sự bất cập là tập trung hạn chế xe máy để mở rộng không gian cho ô tô, phân làn theo kích thước xe thay vì theo nhu cầu và mật độ di chuyển thực tế. Ông Thuận đề xuất giải pháp làm ngược lại, dành phần lớn mặt đường cho xe máy, tạo ra các làn riêng đủ rộng, liền mạch và có ưu tiên rõ ràng. Thậm chí, cần hạn chế hoặc cấm ô tô trên một số tuyến đường nội đô có mật độ xe máy cao hoặc vào giờ cao điểm.

Cùng quan điểm nêu trên, chuyên gia giao thông Nguyễn Văn Vương cho rằng thay vì tiếp tục mở rộng đường để giải tỏa ùn tắc cho ô tô, thành phố nên thiết kế giao thông đô thị theo hướng gây bất tiện có chủ đích đối với loại phương tiện này. Để việc tách làn ô tô – xe máy đạt hiệu quả, luật sư Trương Văn Tuấn, Trưởng Văn phòng Luật sư Trạng Sài Gòn, nhận định cần có sự kết hợp đồng bộ giữa 3 yếu tố: nâng cấp hạ tầng, tổ chức giao thông thông minh và tăng cường quản lý, xử lý vi phạm.

Đối với những tuyến đường chưa thể mở rộng ngay, ông Tuấn cho rằng cơ quan chức năng cần nghiên cứu mật độ lưu thông trên từng tuyến vào từng thời điểm để có phương án phân làn linh hoạt, hợp lý. Từ ngày 2-8, tại làn hỗn hợp trên đường Đỗ Mười đoạn qua TP HCM, lực lượng chức năng sẽ cấm xe tải trên 2,5 tấn và xe khách trên 16 chỗ lưu thông từ 6 giờ đến 22 giờ; cấm dừng và đỗ xe từ 6-22 giờ, cấm đỗ xe từ 22 giờ đến 6 giờ hôm sau. Đây là một bước đi nhằm giảm thiểu tình trạng xung đột giữa các loại phương tiện trên làn hỗn hợp và đảm bảo an toàn giao thông.

Các chuyên gia và luật sư đều đồng tình rằng việc phân làn đường linh hoạt và hợp lý là chìa khóa để giảm thiểu tai nạn giao thông. Việc này đòi hỏi sự kết hợp giữa nâng cấp hạ tầng, tổ chức giao thông thông minh, và tăng cường quản lý, xử lý vi phạm. Bên cạnh đó, thành phố cần xem xét lại chính sách giao thông đô thị để đảm bảo an toàn và thuận tiện cho tất cả người tham gia giao thông.

Việc cải thiện giao thông đô thị không chỉ dừng lại ở việc phân làn đường mà còn đòi hỏi sự thay đổi trong cách tiếp cận và quản lý giao thông. Thành phố cần đặt mục tiêu xây dựng một hệ thống giao thông an toàn, hiệu quả và thân thiện với môi trường. Điều này có thể đạt được thông qua việc đầu tư vào hạ tầng giao thông, áp dụng công nghệ thông minh và tăng cường giáo dục, nâng cao ý thức của người tham gia giao thông.

Khi các thành phố lớn như Hà Nội và TP Hồ Chí Minh đang hướng tới việc hạn chế ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong nội đô, một câu hỏi quan trọng được đặt ra liên quan đến xe PHEV (Plug-in Hybrid Electric Vehicle). Xe PHEV là loại xe sử dụng công nghệ hybrid có khả năng sạc ngoài, kết hợp giữa động cơ đốt trong và động cơ điện. Điều này cho phép xe có thể hoạt động bằng điện trong quãng đường ngắn và sử dụng xăng, dầu cho những chuyến đi đường dài.

Tại Hà Nội, theo Chỉ thị 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, từ ngày 1/7/2026, sẽ không có xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong Vành đai 1. Từ ngày 1/1/2028, không có xe mô tô, xe gắn máy, hạn chế xe ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong đường Vành đai 1, Vành đai 2. TP Hồ Chí Minh cũng đang rà soát phương án đề xuất hạn chế xe có mức phát thải cao tại các khu vực có nguy cơ gây ô nhiễm.

Xe PHEV có lợi thế lớn tại các đô thị đông đúc, nơi tốc độ trung bình thấp và tần suất dừng đèn đỏ cao. Xe có thể khai thác tối đa chế độ điện và hầu như không dùng đến xăng. Đa số các mẫu xe PHEV thế hệ mới có mức tiêu hao chỉ từ 0,52-1,1 lít xăng/100km. Tuy nhiên, xe PHEV chỉ đạt được lợi ích tối ưu khi pin được sạc đầy hàng ngày.

Nhiều người đặt câu hỏi, khi Hà Nội và TP Hồ Chí Minh hạn chế ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong nội đô thì quy định với xe PHEV sẽ như thế nào? Với công nghệ lai, xe PHEV hoàn toàn có thể chỉ sử dụng điện trong nội đô, không gây ô nhiễm; còn đi ra ngoài thành phố có thể sử dụng xăng, dầu. Tuy nhiên, nếu xe PHEV được lưu hành trong nội đô, làm thế nào để biết được xe chỉ sử dụng động cơ điện? Trong khi không phải tất cả xe đều thường xuyên sạc đầy pin. Sẽ có không ít xe vẫn sử dụng động cơ đốt trong với nhiên liệu là xăng, dầu và gây ra ô nhiễm.

Giới chuyên môn cho rằng, cần có những quy định cụ thể để quản lý xe PHEV, đảm bảo xe được sạc đầy pin và sử dụng điện trong nội đô. Điều này sẽ giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường và tận dụng được lợi ích của công nghệ hybrid.