Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang nổi lên như một điểm sáng trong lĩnh vực công nghệ, với tiềm năng phát triển vượt xa tưởng tượng. Tuy nhiên, để đạt được sự phát triển bền vững, cần có một lộ trình cụ thể theo từng giai đoạn, ưu tiên giải quyết các vấn đề cốt lõi trước khi bước vào giai đoạn tăng tốc.

Chính phủ Việt Nam đã và đang tích cực thúc đẩy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tạo động lực tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững. Mới đây, Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Công nghiệp Công nghệ số, tạo ra một sân chơi minh bạch và hoàn thiện khung pháp lý cho ngành công nghiệp mới nổi này.

Các chuyên gia đánh giá cao các động thái quyết liệt của Chính phủ Việt Nam trong việc thúc đẩy công nghệ sáng tạo và ứng dụng AI vào mọi lĩnh vực hoạt động. Tuy nhiên, trên hành trình đưa AI vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, vẫn còn những thách thức cần được giải quyết.

Theo TS. Trần Quý, Viện trưởng Viện Phát triển Kinh tế Số Việt Nam (VIDE), có 4 thách thức chính kìm hãm sự phát triển của AI tại Việt Nam, bao gồm: ‘cơn khát’ dữ liệu chất lượng cao, khủng hoảng nguồn nhân lực, chi phí đầu tư và sự mơ hồ về chiến lược, cũng như rào cản pháp lý, đạo đức và an ninh.

Để giải quyết những thách thức này, TS. Quý đề xuất một lộ trình phát triển AI với mục tiêu ‘xây nền móng trước, tăng tốc sau’, bao gồm hai giai đoạn. Trong giai đoạn hiện tại, cần tập trung giải quyết dứt điểm 4 nút thắt trên, ưu tiên hàng đầu là giải quyết khủng hoảng nhân lực và dữ liệu.

Về nhân lực, cần một chiến lược ‘ba chân kiềng’ đồng bộ, bao gồm cải cách đào tạo trong các trường đại học, có chính sách khuyến khích các doanh nghiệp lớn và mở các chương trình đào tạo quy mô lớn. Về dữ liệu, cần khởi động chương trình quốc gia về số hóa và chuẩn hóa dữ liệu trong các lĩnh vực công quan trọng.

Đến giai đoạn 2 (2026-2030), mới bắt đầu tăng tốc và chuyên môn hóa, tập trung vào phát triển các ứng dụng AI đẳng cấp thế giới trong các lĩnh vực có lợi thế. Đồng thời, cần có chính sách hỗ trợ có mục tiêu cho các doanh nghiệp AI tiềm năng nhất, giúp họ trở thành các thương hiệu uy tín trong khu vực.

Về phía doanh nghiệp, ông Cheng Xueli, Founder Quỹ đầu tư Hanfu và Công ty Công nghệ Zhiji, khuyến nghị các doanh nghiệp Việt Nam cần không ngừng học hỏi, duy trì tinh thần đổi mới sáng tạo và đặc biệt là mở rộng tầm nhìn ra thị trường quốc tế.

Chuyển đổi số ngành nông nghiệp tại Việt Nam đang đối mặt với một thách thức lớn, mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp khởi nghiệp (startup) ứng dụng công nghệ vào lĩnh vực này. Tại một tọa đàm về chuyển đổi số diễn ra gần đây tại Hà Nội, các chuyên gia đã tập trung thảo luận về chiến lược số hóa quốc gia và vai trò quan trọng của ngành nông nghiệp trong các nghị quyết lớn của đất nước.

Ông Nguyễn Hữu Thái Hòa, Phó Viện trưởng Viện Trí Việt, đồng thời là Chủ tịch Trung tâm Thông tin Truyền thông số Việt Nam, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiện đại hóa nông nghiệp. Với 80% dân số Việt Nam tập trung ở vùng nông thôn, ông Hòa cho rằng việc hiện đại hóa nông nghiệp không chỉ là một lựa chọn mà còn là con đường tất yếu cho sự phát triển bền vững của đất nước.

Tuy nhiên, ông Hòa cũng chỉ ra những thách thức thực tiễn mà ngành nông nghiệp đang phải đối mặt trong quá trình chuyển đổi số. Hạ tầng công nghệ, năng lực nhân lực và tiêu chuẩn chất lượng là những yếu tố then chốt cần được cải thiện. Sự thiếu đồng bộ trong việc triển khai công nghệ và quản trị đã dẫn đến khoảng cách giữa chủ trương và thực tế triển khai. Ông Hòa lấy ví dụ về việc mã QR chỉ có giá trị trong 3 tháng do Ủy ban không có thiết bị để đồng bộ hóa dữ liệu.

Năng lực của nguồn nhân lực cũng là một yếu tố quan trọng cần được quan tâm. Tại nhiều địa phương, cán bộ không biết sử dụng công nghệ, gây khó khăn cho quá trình triển khai các giải pháp số. Ông Hòa cũng lưu ý về phương pháp đánh giá hiệu quả chuyển đổi số, cho rằng các quốc gia thành công thường đo lường từ góc độ người dân.

Trong bối cảnh đó, các startup nông nghiệp ứng dụng công nghệ đang nhận được sự quan tâm lớn từ các nhà đầu tư và người dùng. Một số startup đã thành công trong việc huy động vốn và mở rộng quy mô hoạt động. Gần đây, một số thương vụ đầu tư vào các công ty như Techcoop, FoodMap, Tepbac và Cricket One đã minh chứng cho tiềm năng của lĩnh vực này.

Các chuyên gia nhận định rằng khoảng trống trong chuyển đổi số ngành nông nghiệp đang tạo ra cơ hội cho các startup ứng dụng công nghệ tham gia vào giải quyết các thách thức thực tiễn. Với sự hỗ trợ từ các nhà đầu tư mạo hiểm, các startup nông nghiệp đang có tiềm năng lớn để phát triển và đóng góp vào sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp tại Việt Nam.

Ông Hòa và các chuyên gia khác tin rằng với sự chung tay của các bên liên quan, ngành nông nghiệp Việt Nam sẽ sớm thu hẹp khoảng cách trong chuyển đổi số, từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất và góp phần vào sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.

Quá trình chuyển đổi số trong ngành nông nghiệp không chỉ đòi hỏi sự đầu tư về công nghệ mà còn cần sự thay đổi về nhận thức và phương pháp quản lý. Việc ứng dụng công nghệ thông tin và Internet vạn vật (IoT) trong sản xuất nông nghiệp sẽ giúp tăng năng suất, giảm chi phí và đảm bảo an toàn thực phẩm.

Nhìn chung, chuyển đổi số ngành nông nghiệp tại Việt Nam đang là một hành trình đầy tiềm năng và thách thức. Tuy nhiên, với sự tham gia tích cực của các startup, nhà đầu tư và nỗ lực của các cấp chính quyền, tương lai của ngành nông nghiệp số Việt Nam sẽ trở nên sáng sủa hơn.