Diễn đàn Nghiên cứu và Phát triển (R&D) Việt Nam 2025 đã được tổ chức thành công tại tỉnh Ninh Bình vào ngày 30-31/7, sự kiện này do Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) phối hợp với UBND tỉnh Ninh Bình tổ chức. Sự kiện quy tụ hàng trăm chuyên gia, nhà khoa học hàng đầu trong và ngoài nước, cùng các nhà hoạch định chính sách và đại diện doanh nghiệp.

GS.TS Nguyễn Đức Khương, Chủ tịch AVSE Global, nhấn mạnh ý nghĩa đặc biệt của việc tổ chức sự kiện tại Tràng An, Ninh Bình – di sản thế giới kép duy nhất tại Đông Nam Á và là kinh đô đầu tiên của Việt Nam. Ông cho rằng sự kiện này là cơ hội để các chuyên gia và nhà khoa học chia sẻ khát vọng và giấc mơ về sự phát triển của Việt Nam. Với kinh nghiệm quốc tế từ các quốc gia như Pháp, Hàn Quốc, Singapore hay Israel, ông cho thấy R&D là động lực cốt lõi giúp các quốc gia bứt phá.

Một nghiên cứu trên 35 quốc gia OECD chỉ ra rằng, 1% tăng chi tiêu cho R&D có thể giúp tăng 2,83% GDP thực tế. Tuy nhiên, tại Việt Nam, tỷ trọng chi tiêu cho R&D trên GDP vẫn còn khiêm tốn so với yêu cầu phát triển. Do đó, ông Nguyễn Đức Khương hy vọng sự kiện này sẽ là bước đệm quan trọng để phát triển R&D tại Việt Nam.

Tại sự kiện, ông Nguyễn Trung Kiên – Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài – đã hoan nghênh sáng kiến của AVSE Global và nhấn mạnh vai trò quan trọng của cộng đồng hơn 6 triệu người Việt Nam ở 130 quốc gia và vùng lãnh thổ. Ông tin rằng cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài có đóng góp rất lớn trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.

Diễn đàn R&D 2025 tập trung thảo luận sâu vào ba trụ cột chính, bao gồm lộ trình R&D Việt Nam 2025–2030, khung chính sách quốc gia về R&D và kế hoạch hành động đầu tư R&D theo ngành. Sự kiện có sự tham gia của các khách mời đặc biệt, những nhà tư tưởng có ảnh hưởng toàn cầu.

Với sự hội tụ của trí tuệ và tâm huyết, Diễn đàn R&D Việt Nam 2025 được kỳ vọng sẽ biến những thách thức thành cơ hội, đề ra những giải pháp cụ thể để đưa Việt Nam trở thành một trung tâm R&D mới nổi của khu vực, vươn lên mạnh mẽ trong kỷ nguyên đổi mới sáng tạo. Thông qua diễn đàn này, các chuyên gia và nhà khoa học hy vọng sẽ tìm ra các giải pháp để thúc đẩy sự phát triển của Việt Nam trong lĩnh vực R&D.

Các đại biểu tham gia diễn đàn cũng có cơ hội tham quan và tìm hiểu về các sản phẩm, dịch vụ và công nghệ mới nhất trong lĩnh vực R&D. Qua đó, diễn đàn R&D Việt Nam 2025 không chỉ là nơi chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm mà còn là cơ hội để kết nối và hợp tác giữa các bên liên quan.

Trong bối cảnh Việt Nam đang phấn đấu trở thành một quốc gia có trình độ công nghệ cao, diễn đàn R&D 2025 đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng và thúc đẩy sự phát triển của đất nước. Sự thành công của diễn đàn sẽ góp phần vào việc hiện thực hóa mục tiêu của Việt Nam trong việc trở thành một trung tâm R&D hàng đầu trong khu vực.

Hiện tượng chảy máu chất xám đang trở thành một vấn đề đáng lo ngại tại Mỹ khi hàng trăm nhà khoa học và lao động trình độ cao đang cân nhắc rời bỏ quê hương do lo ngại về các chính sách mới. Nhà sử học Brian Sandberg là một trong số họ, người đã nộp đơn vào chương trình ‘tị nạn khoa học’ của Đại học Aix-Marseille (Pháp) cùng gần 300 nhà nghiên cứu khác. Ông cho biết toàn bộ hệ thống nghiên cứu và giáo dục đại học ở Mỹ đang bị lung lay và điều này đã tạo ra một làn sóng bất an trong cộng đồng khoa học.

Một khảo sát gần đây của tạp chí Nature cho thấy hơn 75% trong số 1.600 nhà khoa học Mỹ đang cân nhắc rời đất nước do các chính sách mới. Làn sóng bất an này bắt nguồn từ việc Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (HHS) sa thải 10.000 nhân viên, trong đó có các nhà khoa học từ Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) và Viện Ung thư Quốc gia, cùng với việc cắt giảm ngân sách nghiên cứu. Điều này đã tạo ra một môi trường làm việc bất ổn và đầy thách thức cho các nhà khoa học Mỹ.

Các nhà khoa học Mỹ đang tìm kiếm môi trường làm việc tự do và ổn định ở nước ngoài, đặc biệt là ở Pháp. Đại học Aix-Marseille (Pháp) đã nhận được hàng trăm hồ sơ từ các viện nghiên cứu danh tiếng như Johns Hopkins, NASA, và các đại học lớn như Columbia, Yale và Stanford. Chủ tịch Đại học Aix-Marseille, ông Éric Berton, cho biết đây là một khoảnh khắc lịch sử, khi các nhà khoa học Mỹ tìm đến Pháp để có không gian tự do nghiên cứu. Nhiều ứng viên Mỹ yêu cầu giấu tên vì lo ngại bị trả đũa.

Các nhà khoa học mô tả một môi trường làm việc đầy bất ổn, khi chính phủ cắt tài trợ và kiểm duyệt nội dung. Một số nhà khoa học khác cũng chia sẻ về khó khăn khi phải từ bỏ sự nghiệp và gia đình để tìm kiếm cơ hội mới. James, một nhà nghiên cứu khí hậu, cùng vợ đều có tên trong danh sách rút gọn. Ông đối mặt với nguy cơ phải từ bỏ sự nghiệp hàng chục năm ở Mỹ. ‘Tôi biết ơn vì có cơ hội này, nhưng cũng rất buồn vì tôi lại cần đến nó’, ông chia sẻ.

Đại học Aix-Marseille không phải là đơn vị duy nhất tiếp nhận các nhà khoa học Mỹ. Nhiều trường đại học và viện nghiên cứu khác tại Pháp cũng đang tích cực tuyển dụng các nhà khoa học Mỹ. Tuy nhiên, việc các nhà khoa học Mỹ rời bỏ quê hương để tìm kiếm cơ hội mới tại nước ngoài đang trở thành một vấn đề đáng lo ngại. Nếu tình trạng này tiếp tục, Mỹ có thể sẽ mất đi một lượng lớn nhân lực chất lượng cao, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của đất nước.

Giáo sư Sandberg và nhiều nhà khoa học khác đang hy vọng rằng chương trình ‘tị nạn khoa học’ của Đại học Aix-Marseille sẽ giúp họ có được môi trường làm việc tự do và ổn định. Tuy nhiên, việc rời bỏ quê hương và gia đình không phải là một quyết định dễ dàng. Các nhà khoa học Mỹ đang phải đối mặt với một tương lai bất ổn và nhiều thách thức.

Trong bối cảnh hiện nay, việc các nhà khoa học Mỹ tìm kiếm cơ hội mới tại nước ngoài không chỉ là một vấn đề của riêng Mỹ mà còn là một vấn đề toàn cầu. Việc chảy máu chất xám có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sự phát triển của các quốc gia và toàn cầu.

Tạp chí Nature là một trong những nguồn thông tin đáng tin cậy về các vấn đề khoa học và công nghệ. Việc khảo sát của tạp chí này đã cung cấp một cái nhìn tổng quan về tình hình của các nhà khoa học Mỹ.