Trào lưu sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ deepfake để tạo ra các hình ảnh giả mạo trên mạng xã hội đang trở nên phổ biến và biến tướng nhanh chóng. Mặc dù AI và deepfake mang lại nhiều tiến bộ không thể phủ nhận, nhưng chúng cũng đang giúp người dùng mạng xã hội tự tạo ra những bức ảnh trong vài giây, khiến việc phân biệt hình ảnh thật và giả trở nên vô cùng khó khăn.

Việc này đã làm trầm trọng thêm vấn nạn lan truyền thông tin sai sự thật, ghép ảnh gây tổn thương và xúc phạm danh dự của những người không liên quan. Mới đây, trên mạng xã hội đã xuất hiện một loạt hình ảnh người dùng bị cảnh sát giao thông lập biên bản, nhưng họ lại tạo dáng và thể hiện thần thái như thể đang khoe tài sản đắt tiền. Những hình ảnh này được tạo ra bởi AI và đã khiến nhiều người nhầm lẫn.

Các chuyên gia cho rằng ảnh tạo ra từ AI đang làm tăng vấn nạn tạo ra tin giả, làm xói mòn nền tảng của sự thật và khiến việc xác định tin tức, hình ảnh thật – giả ngày càng khó. Tình trạng này đã dẫn đến sự mất lòng tin vào các phương tiện truyền thông và nguồn tin đáng tin cậy.

Nhiều quốc gia đã tích cực xây dựng quy định pháp luật và biện pháp kỹ thuật để kiểm soát và đối phó với những kẻ xấu. Một số bang của Mỹ đã ban hành luật cấm tạo và phát tán deepfake với mục đích quấy rối, đe dọa hoặc lừa đảo. Hàn Quốc cũng tăng cường biện pháp pháp lý sau nhiều vụ bê bối deepfake tấn công giới giải trí. Trung Quốc yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ deepfake phải có trách nhiệm kiểm duyệt nội dung và yêu cầu người dùng xác thực danh tính.

Mỗi người dùng cần nâng cao trách nhiệm cá nhân, không thể vì “cho vui” mà vô tình tiếp tay cho tin giả, thậm chí vi phạm pháp luật. Việc nâng cao nhận thức và trách nhiệm của người dùng là rất quan trọng trong việc ngăn chặn sự lây lan của tin giả và bảo vệ môi trường mạng an toàn, lành mạnh.

Trong bối cảnh công nghệ đang phát triển nhanh chóng, việc quản lý và kiểm soát deepfake trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Các cơ quan chức năng cần đẩy mạnh công tác quản lý, giám sát, đồng thời tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn người dân nhận biết và phòng tránh các nội dung giả mạo trên mạng xã hội. Chỉ khi có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và người dùng, chúng ta mới có thể hạn chế được những tác động tiêu cực của deepfake.

Người dùng mạng xã hội cần có tinh thần chủ động, nâng cao cảnh giác trước những hình ảnh và thông tin trên mạng, tránh “vô tình” trở thành người tiếp tay cho những kẻ xấu. Bên cạnh đó, cần có những biện pháp mạnh mẽ hơn để xử lý nghiêm những trường hợp sử dụng deepfake nhằm mục đích xấu, bảo vệ môi trường mạng trong lành, an toàn cho tất cả mọi người.

Một bức ảnh đang lan truyền nhanh chóng trên các nền tảng mạng xã hội, ghi lại khoảnh khắc ba thế hệ trong một gia đình đang khóc thương, phía sau là hình ảnh một con tàu, gợi lên ký ức về vụ tai nạn đau thương vừa xảy ra tại Hạ Long, Quảng Ninh. Tuy nhiên, điều khiến nhiều người bất ngờ là bức ảnh này không phải là hình ảnh được chụp trực tiếp tại hiện trường. Người tạo ra bức ảnh đã sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (A.I) để tạo ra hình ảnh này, vô tình gây ra sự hiểu lầm và bối rối cho người xem.

Không chỉ dừng lại ở việc tạo ra hình ảnh giả, nhiều tài khoản trên mạng xã hội còn tiếp tục thêu dệt thêm những câu chuyện, chi tiết nhằm tăng phần bi thương và kịch tính. Việc sử dụng A.I để tạo ra các hình ảnh và thông tin sai lệch đang trở thành một vấn đề đáng quan tâm và cần được giải quyết trong thời đại kỹ thuật số hiện nay. Khi công nghệ ngày càng phát triển và trở nên dễ tiếp cận, việc phân biệt giữa thông tin thật và giả ngày càng trở nên khó khăn hơn.

Sự lan truyền nhanh chóng của thông tin sai lệch không chỉ gây ra sự hoang mang và lo lắng cho công chúng mà còn có thể ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình xử lý và điều tra các vụ việc. Hơn nữa, nó cũng làm giảm đi sự tin tưởng của người dân vào thông tin trên mạng xã hội, gây ra một thách thức lớn cho việc truyền tải thông tin chính xác và đáng tin cậy.

Trước tình hình này, việc nâng cao nhận thức của công chúng về những rủi ro và hậu quả của việc sử dụng A.I để tạo ra thông tin sai lệch là rất quan trọng. Đồng thời, cần có những biện pháp hữu hiệu để ngăn chặn và xử lý những trường hợp sử dụng A.I một cách sai trái. Từ đó, giúp tạo ra một môi trường mạng xã hội an toàn và đáng tin cậy hơn cho tất cả mọi người.

Để đối phó với vấn đề này, nhiều chuyên gia và tổ chức đang kêu gọi sự phối hợp chặt chẽ giữa các nhà công nghệ, nhà quản lý và người dùng để tìm ra giải pháp hiệu quả. Một số giải pháp đang được đề xuất bao gồm việc gắn nhãn cho nội dung được tạo ra bởi A.I, tăng cường khả năng xác minh tính xác thực của thông tin và hình ảnh trên mạng xã hội, cũng như nâng cao kỹ năng đánh giá thông tin của người dùng.

Ví dụ, các nền tảng mạng xã hội có thể tích hợp công cụ xác minh hình ảnh để giúp người dùng xác định xem một bức ảnh có phải là thật hay không. Ngoài ra, việc giáo dục người dùng về cách nhận biết và xử lý thông tin sai lệch cũng là một phần quan trọng trong cuộc chiến chống lại thông tin giả.