Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS&MN) giai đoạn 2021–2030 là một trong ba chương trình trọng điểm quốc gia, thể hiện sự quan tâm đặc biệt, xuyên suốt của Đảng và Nhà nước đối với khu vực còn nhiều khó khăn, thách thức nhất cả nước. Chương trình không chỉ nhằm rút ngắn khoảng cách phát triển, nâng cao đời sống cho đồng bào DTTS, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc khai thác tiềm năng, phát huy nội lực vùng DTTS&MN – một mắt xích không thể thiếu trong chiến lược tăng trưởng nhanh, bền vững, hướng tới mục tiêu tăng trưởng hai con số của nền kinh tế trong thời gian tới.

Sau gần 5 năm triển khai giai đoạn I (2021–2025), Chương trình đã ghi nhận nhiều kết quả tích cực, tạo tiền đề quan trọng để bứt phá trong giai đoạn II (2026–2030). Theo báo cáo tổng kết của Ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia, trong 9 nhóm mục tiêu đặt ra cho giai đoạn 2021–2025, có 6 nhóm hoàn thành và vượt kế hoạch. Nổi bật nhất là mục tiêu giảm nghèo – cốt lõi của Chương trình. Tỷ lệ hộ nghèo vùng đồng bào DTTS giảm bình quân 3,4%/năm, vượt chỉ tiêu đề ra (3%). Thu nhập bình quân của người DTTS đến cuối năm 2025 dự kiến đạt 45,9 triệu đồng/người/năm, tăng gấp 3,3 lần so với năm 2020.

Chất lượng nguồn nhân lực được cải thiện rõ rệt: 57,8% lao động DTTS trong độ tuổi được đào tạo nghề phù hợp (vượt mục tiêu 50%). Đồng thời, nhiều giá trị văn hóa truyền thống được bảo tồn; dịch bệnh từng bước được kiểm soát tại các vùng sâu, vùng xa. Chương trình cũng ghi dấu bằng những con số ấn tượng với hơn 42.500 hộ được hỗ trợ nhà ở, trên 10.500 hộ có đất ở, 13.387 hộ được cấp đất sản xuất. Có 18.145 lượt hộ vay vốn chuyển đổi nghề. Khoán bảo vệ 1,47 triệu ha rừng, tạo sinh kế cho 323.000 hộ. Gần 2.500 mô hình sản xuất cộng đồng và 403 dự án liên kết chuỗi giá trị được triển khai. Có hơn 6.000 công trình giao thông nông thôn, hàng trăm công trình điện và gần 1.800 nhà sinh hoạt cộng đồng được đầu tư xây mới, nâng cấp.

Trong lĩnh vực giáo dục – đào tạo, hơn 1.000 cơ sở giáo dục được hỗ trợ thiết bị, 4.700 lớp xóa mù chữ mở ra, 115.000 người học nghề, gần 38.000 lao động được tư vấn, đưa đi làm việc ở nước ngoài. Về văn hóa – y tế, nhiều giá trị truyền thống được bảo tồn; 52 trung tâm y tế huyện và 471 trạm y tế xã được nâng cấp, đào tạo, chuyển giao kỹ thuật hiện đại.

Tuy nhiên, vẫn còn 3 nhóm mục tiêu chưa đạt như kỳ vọng, gồm: hoàn thiện hạ tầng thiết yếu; tỷ lệ xã, thôn ra khỏi diện đặc biệt khó khăn còn thấp; tình trạng thiếu đất ở, đất sản xuất và bất cập trong công tác định canh, định cư vẫn chưa được giải quyết triệt để.

Để đạt được mục tiêu trong giai đoạn II (2026–2030), Chương trình sẽ triển khai đồng bộ theo 5 trụ cột chiến lược: Phát triển hạ tầng đồng bộ, ưu tiên giao thông, điện, nước sạch, y tế, giáo dục, hạ tầng du lịch, gắn với quốc phòng – an ninh. Phát triển sinh kế bền vững, nâng cao năng suất, đa dạng mô hình, thúc đẩy sản phẩm OCOP và chuỗi giá trị. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đẩy mạnh giáo dục, đào tạo nghề; chú trọng cán bộ người DTTS, nhất là phụ nữ và thanh niên. Hỗ trợ DTTS rất ít người; thực hiện chính sách đặc thù để thu hẹp khoảng cách phát triển. Truyền thông, giám sát và chuyển đổi số, tăng minh bạch, hiệu quả quản lý, ứng dụng công nghệ trong triển khai.

Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Y Vinh Tơr cho biết, trong thời gian tới, Bộ sẽ tập trung hoàn thiện, sửa đổi và bổ sung các văn bản hướng dẫn thực hiện Chương trình MTQG DTTS&MN theo tinh thần chỉ đạo tại Quyết định số 920/QĐ-TTg ngày 14/5/2025 của Thủ tướng Chính phủ. Cùng với việc tổ chức tổng kết toàn diện giai đoạn I (2021–2025), Bộ sẽ nghiêm túc tiếp thu các ý kiến giám sát của Quốc hội, cử tri và các cơ quan liên quan, từ đó xây dựng, đề xuất các nội dung và cơ chế thực hiện Chương trình giai đoạn II.

Xã Tiên Lữ đã có những bước tiến đáng kể trong việc phát triển hạ tầng giao thông nông thôn, góp phần nâng cao chất lượng đời sống cho người dân và thúc đẩy sự phát triển của địa phương. Với mục tiêu phục vụ nhu cầu đi lại và nâng cao chất lượng đời sống cho người dân, xã đã quan tâm đầu tư xây dựng và nâng cấp hạ tầng giao thông nông thôn trong thời gian qua.

Người dân địa phương đã tích cực tham gia vào việc trồng hoa, cây xanh hai bên đường giao thông nông thôn, tạo cảnh quan và vệ sinh môi trường. Từ năm 2020 đến nay, xã Tiên Lữ đã tiến hành cải tạo và nâng cấp 83 công trình giao thông, nhà văn hóa, cải tạo ao, hồ với tổng kinh phí xây dựng trên 490 tỷ đồng. Các hạng mục công trình đã phát huy hiệu quả sử dụng, phục vụ tốt nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội của xã.

Để thực hiện các dự án nâng cấp đường giao thông, xã đã tổ chức tuyên truyền, phát động các phong trào thi đua gắn với tiêu chí xây dựng giao thông nông thôn. Đồng thời, xã cũng công khai, minh bạch mọi thông tin về các dự án mở rộng, nâng cấp đường giao thông. Qua đó, đã có nhiều hộ dân tự nguyện hiến đất, đóng góp kinh phí và ngày công lao động để thực hiện các dự án.

Ông Đặng Văn Thắng, thôn Tân Khai, đã chủ động hiến 200m2 đất, tháo dỡ công trình phụ, cổng, tường rào để mở rộng đường giao thông. Ông Thắng chia sẻ rằng việc mở rộng đường giao thông sẽ mang lại lợi ích thiết thực cho người dân địa phương.

Bên cạnh việc đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông, xã Tiên Lữ cũng chú trọng triển khai hiệu quả các mô hình mở rộng diện tích lúa chất lượng cao, từ đó nâng cao thu nhập từ cấy lúa. Hiện nay, trên địa bàn xã có hơn 580 cơ sở sản xuất, kinh doanh ở các lĩnh vực như chăn nuôi, kinh doanh, buôn bán, tiểu thủ công nghiệp…

Đến nay, thu nhập bình quân đầu người của xã đã đạt trên 80 triệu đồng/năm; thu nhập bình quân trên 1 héc-ta canh tác đạt 240 triệu đồng; tỉ lệ hộ nghèo giảm còn 0,55%; tỉ lệ số hộ gia đình trong xã sử dụng nước sạch, hợp vệ sinh đạt 100%.

Phát huy những kết quả đạt được, thời gian tới, xã Tiên Lữ tiếp tục đẩy mạnh công tác xã hội hóa, huy động nguồn lực đầu tư, nâng cao các tiêu chí, hoàn thiện hạ tầng nông thôn đồng bộ, hiện đại theo hướng sáng, xanh, sạch, đẹp; cải thiện và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân.