Hiện nay, xu hướng già hóa dân số đang trở thành một trong những vấn đề nhân khẩu học quan trọng nhất trên toàn cầu. Với tốc độ già hóa nhanh chóng, thế giới đang đối mặt với một cơ hội kinh tế mới và đầy tiềm năng. Người cao tuổi không chỉ trở thành động lực tiêu dùng mà còn là lực lượng lao động tiềm năng.

Theo số liệu của Liên Hợp Quốc, đến năm 2030, cứ 6 người trên hành tinh sẽ có 1 người trên 60 tuổi. Và đến năm 2050, số người trên 60 tuổi sẽ đạt gần 2,1 tỷ, tăng gấp đôi so với năm 2020. Trước đây, già hóa dân số thường được xem là một gánh nặng kinh tế – xã hội. Tuy nhiên, gần đây, xu hướng này đã thay đổi khi nền kinh tế tóc bạc (silver economy) đang trở thành động lực tăng trưởng mới.

Tại Mỹ và châu Âu, thị trường người tiêu dùng trên 60 tuổi chiếm hơn 50% tổng chi tiêu. Nhóm tuổi 55-75 tại Mỹ hiện nắm giữ gần 70% tổng tài sản hộ gia đình và đóng góp 45% doanh thu ngành bán lẻ. Người cao tuổi đang trở thành khách hàng trung thành của các thương hiệu chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng, du lịch và dịch vụ cá nhân hóa.

Không chỉ vậy, người cao tuổi ngày càng thành thạo công nghệ. Báo cáo của AARP (Hiệp hội người cao tuổi Mỹ) cho thấy 73% người trên 60 tại Mỹ sở hữu điện thoại thông minh, hơn 60% sử dụng mạng xã hội hàng ngày. Điều này mở ra cánh cửa cho các nền tảng công nghệ phục vụ người cao tuổi. AARP đã cung cấp các thông tin và dịch vụ hữu ích cho người cao tuổi, giúp họ tận dụng công nghệ để cải thiện cuộc sống.

Trung Quốc cũng đang chứng kiến một cuộc chuyển dịch tương tự. Với hơn 280 triệu người trên 60 tuổi, chiếm gần 20% dân số, Trung Quốc đặt mục tiêu xây dựng nền kinh tế tuổi già trị giá hơn 30 nghìn tỷ nhân dân tệ (khoảng 4,2 nghìn tỷ USD) vào năm 2035. Các chuyên gia kinh tế cho rằng nền kinh tế tuổi già sẽ là động lực tăng trưởng mới cho Trung Quốc.

Nhiều nước đã thay đổi cách nhìn về lực lượng lao động cao tuổi. Thay vì coi người trên 60 là nghỉ hưu, ngày càng nhiều chính phủ khuyến khích làm việc linh hoạt. Ở Đức, 20% người trên 65 vẫn còn làm việc. Tại Hàn Quốc, hơn 34% nhóm 65-70 tuổi tiếp tục lao động. Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) đã đưa ra các khuyến nghị về cách tận dụng lực lượng lao động cao tuổi.

Doanh nghiệp cũng đang thiết kế lại môi trường làm việc để thu hút người cao tuổi. Các tập đoàn như BMW tại Đức, Aeon tại Nhật hay Starbucks tại Mỹ đều triển khai chương trình tuyển dụng lao động lớn tuổi. BMW đã thực hiện các chương trình đào tạo lại cho người cao tuổi, giúp họ có thể tiếp tục làm việc trong môi trường hiện đại.

Tại Việt Nam, dân số già hóa cũng đang trở thành một thách thức và cơ hội. Đến năm 2036, nước ta sẽ chính thức bước vào giai đoạn dân số già với hơn 20% dân số trên 60 tuổi. Các chuyên gia cho rằng Việt Nam cần chủ động đón đầu nền kinh tế tóc bạc. Ngân hàng Thế giới đã cung cấp các hỗ trợ kỹ thuật và tài chính để giúp Việt Nam xây dựng nền kinh tế tuổi già.

Nhiều cơ hội đang mở ra cho thị trường bảo hiểm nhân thọ, dịch vụ chăm sóc tại nhà, công nghệ y tế, sản phẩm chức năng, du lịch cho người cao tuổi… Tuy nhiên, các doanh nghiệp bất động sản, công nghệ và y tế trong nước vẫn chưa hình thành chiến lược dài hạn để phục vụ nhóm khách hàng cao tuổi.

Ngoài ra, thị trường lao động cho người trên 60 vẫn bị bỏ ngỏ. Nếu được đào tạo lại và hỗ trợ kỹ thuật, người cao tuổi hoàn toàn có thể làm việc trong các lĩnh vực như giảng dạy, cố vấn, dịch vụ cộng đồng… Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) đã đưa ra các khuyến nghị về cách tạo việc làm cho người cao tuổi.

Đầu tư vào các ngành phục vụ người cao tuổi tạo ra việc làm, tăng trưởng và thu nhập cho doanh nghiệp, giảm gánh nặng cho hệ thống y tế và an sinh. Điều quan trọng là Việt Nam cần hành động sớm để xây dựng một hệ sinh thái dịch vụ và sản phẩm cho người cao tuổi.

Trung Quốc đang nổi lên như một điểm sáng trong lĩnh vực công nghệ giao diện não – máy tính (BCI) với những bước tiến đáng kể gần đây. Một trong những thành tựu nổi bật nhất là việc cấy chip não Beinao-1 cho bệnh nhân mắc bệnh xơ cứng teo cơ một bên (ALS), một căn bệnh gây ra sự suy giảm dần dần của các tế bào thần kinh vận động, dẫn đến tình trạng mất kiểm soát cơ bắp và khả năng nói.

Một bệnh nhân 67 tuổi, người đã được cấy chip não Beinao-1, đã đạt được khả năng nói ra những câu đơn giản một cách chính xác. Đây là một bước đột phá quan trọng trong lĩnh vực BCI, mở ra hy vọng mới cho những bệnh nhân mắc các bệnh lý tương tự. Viện Nghiên cứu Não bộ Trung Quốc (CIBR), đơn vị đang dẫn đầu cuộc thử nghiệm này, bày tỏ quyết tâm đẩy nhanh các thử nghiệm trên người trong năm tới.

Công nghệ BCI có tiềm năng to lớn trong việc giúp bệnh nhân kiểm soát hệ cơ của mình, đặc biệt đối với những người bị mất khả năng giao tiếp do các bệnh lý thần kinh nghiêm trọng. Bằng cách cấy chip não, bệnh nhân có thể điều khiển các thiết bị điện tử chỉ bằng suy nghĩ của mình, qua đó giúp họ tái chiếm một phần đáng kể sự độc lập trong cuộc sống hàng ngày.

Không chỉ Trung Quốc, Mỹ cũng là một trung tâm nghiên cứu và phát triển công nghệ não bộ hàng đầu thế giới. Tuy nhiên, với nhiều hoạt động nghiên cứu và phát triển công nghệ não bộ đang diễn ra, Trung Quốc đang nhanh chóng bắt kịp và thậm chí là vượt qua Mỹ trong một số lĩnh vực cụ thể của công nghệ BCI. Sự cạnh tranh lành mạnh này giữa hai cường quốc công nghệ đang đẩy nhanh sự phát triển của lĩnh vực BCI, mang lại lợi ích cho bệnh nhân trên toàn thế giới.

Các chuyên gia trong lĩnh vực này tin rằng, trong tương lai không xa, công nghệ BCI sẽ không chỉ giúp bệnh nhân ALS mà còn hỗ trợ những người bị thương tích não hoặc các bệnh lý khác ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp và vận động. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức kỹ thuật và đạo đức cần được giải quyết trước khi công nghệ này có thể được áp dụng rộng rãi.

Trong khi đó, Viện Nghiên cứu Não bộ Trung Quốc và các đối tác đang tích cực tiến hành các cuộc thử nghiệm lâm sàng để đánh giá sự an toàn và hiệu quả của chip não Beinao-1. Theo dõi các thử nghiệm này sẽ giúp xác định tiềm năng thực sự của công nghệ này trong việc cải thiện cuộc sống của bệnh nhân.

Công nghệ giao diện não-máy tính đã trở thành một phần quan trọng trong lĩnh vực khoa học viễn tưởng, nhưng hiện tại nó đang trở thành hiện thực và phát triển nhanh chóng. Các công ty như Synchron và Neuralink đang tích cực cạnh tranh để xây dựng một mô hình mà họ có thể thương mại hóa. Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với WIRED, phóng viên Emily Mullin đã có cơ hội thảo luận với Lauren và Mike về những lý do tại sao mô hình của Synchron nổi bật so với các đối thủ cạnh tranh.

Synchron và Neuralink đang là hai công ty dẫn đầu trong cuộc đua phát triển giao diện não-máy tính. Công nghệ này hứa hẹn sẽ mở ra những triển vọng mới trong lĩnh vực y tế và công nghệ. Các giao diện não-máy tính có thể giúp những người bị liệt hoặc bị thương tật về não bộ điều khiển các thiết bị điện tử bằng suy nghĩ của họ. Điều này có thể giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của hàng triệu người trên toàn thế giới.

Tuy nhiên, công nghệ này cũng đặt ra nhiều câu hỏi về vấn đề bảo mật, quyền riêng tư và đạo đức. Khi các máy tính có thể đọc được tín hiệu não của con người, làm thế nào để đảm bảo rằng thông tin này sẽ được bảo vệ một cách tuyệt đối? Các chuyên gia đang phải đối mặt với những thách thức về bảo mật và quyền riêng tư khi phát triển công nghệ này.

Ngoài ra, vẫn còn nhiều thách thức cần phải vượt qua trước khi công nghệ này có thể được áp dụng rộng rãi. Các nhà khoa học và kỹ sư đang phải nghiên cứu và phát triển các công nghệ mới để cải thiện tính chính xác và độ tin cậy của các giao diện não-máy tính. Họ cũng cần phải tìm ra cách để giảm thiểu rủi ro và tác dụng phụ của công nghệ này.

Trong bối cảnh đó, WIRED đã có một cuộc phỏng vấn với phóng viên Emily Mullin để thảo luận về các vấn đề liên quan đến công nghệ giao diện não-máy tính. Emily Mullin là một phóng viên khoa học và công nghệ nổi tiếng, người đã có nhiều kinh nghiệm trong việc viết về các chủ đề liên quan đến công nghệ và đổi mới.

Như vậy, cuộc đua phát triển giao diện não-máy tính đang diễn ra gay gắt giữa các công ty như Synchron và Neuralink. Công nghệ này hứa hẹn sẽ mang lại nhiều lợi ích cho xã hội, nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức cần phải được giải quyết. Chúng ta sẽ phải chờ đợi và theo dõi sự phát triển của công nghệ này trong thời gian tới.

Hội thảo quốc tế về Khoa học và Công nghệ Sức khỏe (ICHST-2025) đã diễn ra thành công tại TP. Đà Nẵng vào ngày 24-25/7. Sự kiện này thu hút gần 150 đại biểu là các nhà khoa học, chuyên gia, doanh nhân và lãnh đạo các trường đại học hàng đầu từ nhiều quốc gia và vùng lãnh thọ trên toàn thế giới.

Hội thảo do Đại học Đà Nẵng đăng cai tổ chức, phối hợp với Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại học Connecticut (Hoa Kỳ) và Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam Toàn cầu (AVSE Global). Phát biểu tại lễ khai mạc, GS.TS. Lê Quang Sơn – Phó Giám đốc Đại học Đà Nẵng đã khẳng định sự kiện này là cơ hội để cộng đồng học thuật gặp gỡ, kết nối và xây dựng không gian tri thức liên ngành. Mục đích của hội thảo là ứng dụng khoa học và công nghệ để phục vụ sức khỏe cộng đồng, hướng đến các giải pháp cho những thách thức toàn cầu.

GS.TS. Lê Quang Sơn cũng nhấn mạnh, sự kiện này thể hiện chiến lược phát triển của Đại học Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến 2045 với định hướng đột phá trong khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Tại hội thảo, các đại biểu đã có cơ hội lắng nghe các báo cáo của các nhà khoa học hàng đầu thế giới, bao gồm GS. Samir Mitragotri (Đại học Harvard) và GS. Kam Leong (Đại học Columbia).

Các nghiên cứu trình bày tại hội thảo có hàm lượng học thuật và ứng dụng cao, mở ra những hướng tiếp cận mới trong điều trị y học hiện đại. Ngoài ra, hội thảo còn tổ chức 4 phiên chuyên đề tại các cơ sở thành viên của Đại học Đà Nẵng, bao gồm Trường Đại học Bách khoa và Viện Nghiên cứu & Đào tạo Việt – Anh.

Các phiên chuyên đề bao gồm: Công nghệ cảm biến sinh học và thiết bị y tế; Vật liệu sinh học và công nghệ dẫn thuốc; Khoa học sinh học và y học; Trí tuệ nhân tạo và khoa học dữ liệu trong y tế. Theo Ban Tổ chức, Hội thảo năm nay đã nhận được 105 bài tham luận của các học giả, nhóm nghiên cứu đến từ 16 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Các bài tham luận đã trải qua quy trình phản biện nghiêm ngặt và được tuyển chọn để công bố trong hệ thống IEEE Xplore®, một trong những cơ sở dữ liệu khoa học uy tín toàn cầu. PGS.TS. Huỳnh Quyết Thắng – Giám đốc Đại học Bách khoa Hà Nội nhận định, đại dịch Covid-19 là minh chứng cho nhu cầu cấp thiết của việc tăng cường năng lực khoa học và công nghệ để ứng phó với những khủng hoảng y tế toàn cầu.

GS.TS. Nguyễn Đức Khương – Chủ tịch AVSE Global, đơn vị đồng sáng lập ICHST, nhấn mạnh ý nghĩa học thuật và lan tỏa của chuỗi sự kiện này. ICHST không chỉ là diễn đàn để công bố các nghiên cứu khoa học mới, mà còn là cầu nối gắn kết học thuật với thực tiễn, khoa học với doanh nghiệp, nhằm phục vụ lợi ích cộng đồng và góp phần vào sự phát triển bền vững của xã hội.

Với những kết quả đạt được, Hội thảo quốc tế về Khoa học và Công nghệ Sức khỏe (ICHST-2025) đã trở thành một sự kiện quan trọng trong lĩnh vực khoa học và công nghệ sức khỏe. Sự kiện này không chỉ thúc đẩy sự phát triển của khoa học và công nghệ, mà còn góp phần vào việc xây dựng một cộng đồng học thuật và nghiên cứu mạnh mẽ trên toàn thế giới. Thông tin chi tiết về hội thảo có thể được tìm thấy trên trang web chính thức của sự kiện.

Tình trạng quá tải tại các bệnh viện tuyến trên hiện nay đang trở thành một vấn đề cấp thiết trong hệ thống y tế Việt Nam. Một phần nguyên nhân của vấn đề này xuất phát từ văn hóa của người dân, khi họ thường có xu hướng đến thẳng các bệnh viện tuyến trung ương và yêu cầu thực hiện nhiều xét nghiệm. Điều này dẫn đến tình trạng ‘quá tải giả’, khiến hệ thống y tế phải giải quyết những vấn đề không thật sự cần thiết.

Trước bối cảnh hệ thống y tế đang đối mặt với nhiều thách thức, trí tuệ nhân tạo (AI) đang nổi lên như một giải pháp tiềm năng. Các chuyên gia và doanh nghiệp trong ngành đều đồng thuận rằng AI không nhằm mục đích thay thế con người, mà là một công cụ đắc lực để hỗ trợ các bác sĩ trong việc tối ưu hóa quy trình thăm khám và chữa trị cho bệnh nhân. AI có khả năng giúp các bác sĩ tổng hợp, đúc kết và đưa ra những chẩn đoán, phác đồ điều trị chính xác hơn, hướng tới mục tiêu cá thể hóa trong điều trị.

Sức khỏe của một cá nhân không chỉ phụ thuộc vào bộ gene phức tạp mà còn chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi các yếu tố như tinh thần, môi trường sống, chế độ ăn uống, căng thẳng, tình trạng bệnh… AI có khả năng phân tích dữ liệu lớn, giúp các bác sĩ đưa ra giải pháp tối ưu cho từng trường hợp bệnh nhân cụ thể. Để giảm tải cho các bệnh viện tuyến trên, các chuyên gia đề xuất tận dụng sức mạnh của công nghệ và AI nhằm nâng cao năng lực của tuyến dưới. AI có thể giúp một bác sĩ mới ra trường hoặc các bác sĩ ở tuyến cơ sở cung cấp dịch vụ y tế chất lượng tốt hơn cho bệnh nhân.

Một tầm nhìn dài hạn và bền vững hơn là sử dụng AI để ‘chữa phần gốc’, tức là giúp người dân khỏe mạnh hơn và ít có nhu cầu đến bệnh viện hơn. AI có thể đóng vai trò then chốt trong việc theo dõi sức khỏe cá nhân, cung cấp các biện pháp chăm sóc phòng ngừa, đưa ra lời nhắc nhở và giúp người dân chủ động bảo vệ sức khỏe của mình. Tuy nhiên, hiện tại, Việt Nam vẫn đang ở giai đoạn khởi đầu trong việc ứng dụng AI vào y tế. Thách thức lớn nhất hiện nay là nền tảng công nghệ còn yếu, đặc biệt là trong việc triển khai bệnh án điện tử và liên thông dữ liệu giữa các cơ sở y tế.

Để thành công, quá trình này đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa Chính phủ, các nhà khoa học, bệnh viện và doanh nghiệp. Đồng thời, cần có thời gian để thay đổi nhận thức của người dân, khuyến khích họ chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe và tin tưởng hơn vào hệ thống y tế cơ sở. Diễn đàn Y tế Việt Nam (Vietnam Health Summit) 2025 với chủ đề ‘Dữ liệu lớn và Trí tuệ nhân tạo trong Chẩn đoán và Điều trị y khoa’ sẽ diễn ra tại Hà Nội trong hai ngày 21 và 22 tháng 7 năm 2025. Sự kiện này đánh dấu lần đầu tiên được tổ chức với quy mô quốc tế, quy tụ hơn 30 diễn giả chuyên môn và khoảng 300 khách mời từ hơn 10 quốc gia trên thế giới. Vietnam Health Summit là cơ hội để các chuyên gia trong lĩnh vực y tế và công nghệ cùng nhau thảo luận về tương lai của ngành y tế Việt Nam và các giải pháp đổi mới để nâng cao chất lượng dịch vụ y tế.