Ngày gần đây, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký ban hành công điện khẩn về việc tăng cường các biện pháp phòng chống dịch bệnh tả heo châu Phi. Công điện này được gửi đến các bộ, ban, ngành và các tỉnh, thành phố trên cả nước, yêu cầu triển khai quyết liệt và đồng bộ các giải pháp để ngăn chặn và kiểm soát dịch bệnh.

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tính từ đầu năm đến nay, đã có trên 514 ổ dịch tả heo châu Phi được phát hiện tại 28/34 tỉnh, thành phố. Số lượng heo bị mắc bệnh, chết và tiêu hủy đã lên tới trên 30.000 con. Hiện tại, vẫn còn 248 ổ dịch tại 20 tỉnh, thành phố chưa qua 21 ngày kể từ khi phát hiện.

Thủ tướng nhấn mạnh rằng tình hình dịch bệnh đang diễn biến phức tạp và có nguy cơ gia tăng, đặc biệt là tại các địa phương có số lượng đàn heo lớn. Điều này không chỉ ảnh hưởng tiêu cực đến ngành chăn nuôi heo mà còn tác động đến nguồn cung thực phẩm và môi trường.

Để kiểm soát dịch bệnh kịp thời và hiệu quả, Thủ tướng yêu cầu Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực tiếp chỉ đạo và huy động các lực lượng, nguồn lực cần thiết để phát hiện và xử lý dứt điểm các ổ dịch. Đồng thời, ngăn chặn việc bùng phát dịch bệnh mới và xử lý nghiêm các trường hợp che giấu dịch bệnh hoặc chậm báo cáo, dẫn đến lây lan dịch bệnh.

Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng yêu cầu các địa phương tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các trường hợp buôn bán, vận chuyển và giết mổ heo không đảm bảo yêu cầu về phòng chống dịch bệnh và an toàn thực phẩm. Đặc biệt, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền về tính chất nguy hiểm của dịch bệnh tả heo châu Phi, cũng như các biện pháp phòng chống và sử dụng vắc xin dịch tả heo châu Phi cho đàn heo thịt.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn được giao nhiệm vụ chủ động giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh, bảo đảm phát hiện sớm và chỉ đạo xử lý kịp thời các ổ dịch. Bộ cũng cần phối hợp với các tổ chức quốc tế để hỗ trợ kiểm soát và phân tích chuyên sâu về công tác phòng chống dịch bệnh.

Bộ Quốc phòng và Bộ Công an được yêu cầu chỉ đạo lực lượng chức năng phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương để xử lý nghiêm các vụ buôn lậu và vận chuyển trái phép heo và sản phẩm heo. Bộ Công Thương cũng cần tăng cường kiểm soát thị trường và xử lý nghiêm các trường hợp buôn bán sản phẩm heo bệnh hoặc không rõ nguồn gốc.

Thủ tướng nhấn mạnh rằng Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố phải chịu trách nhiệm trước Thủ tướng và pháp luật nếu để xảy ra dịch bệnh trên diện rộng do chủ quan hoặc thiếu trách nhiệm trong công tác lãnh đạo và chỉ đạo.

Thời gian gần đây, tình trạng lợi dụng loại hình quá cảnh hàng hóa để buôn lậu, vận chuyển hàng giả mạo xuất xứ và giả nhãn hiệu đã được lực lượng Hải quan phát hiện và ngăn chặn. Những vụ việc này cho thấy sự phức tạp của loại hình vận chuyển hàng hóa quá cảnh và mức độ tinh vi của các đối tượng buôn lậu.

Trong tháng 5 và tháng 6 vừa qua, Đội 2 (Chi cục Điều tra chống buôn lậu, Cục Hải quan) đã phối hợp với các đơn vị khác trong ngành Hải quan để kiểm tra và bắt giữ 6 lô hàng quá cảnh từ Trung Quốc đi Lào qua cửa khẩu quốc tế Cha Lo. Qua kiểm tra, lực lượng Hải quan đã phát hiện số lượng lớn hàng vi phạm, gồm 19.309 sản phẩm các loại, trị giá 4,188 tỷ đồng. Các mặt hàng vi phạm bao gồm điện thoại di động, quần áo, màn hình máy tính, kính mắt, màn hình máy tính bảng, ốp điện thoại, đèn xe ô tô tải, màn hình LCD, loa vi tính, máy điện tâm đồ, tai nghe, dây cáp sạc điện thoại, quạt đa năng, loa mini cầm tay, đèn trần trang trí, thắt lưng nam, đồng hồ đeo tay loa JBL, túi xách tay PRADA (Milano)…

Đặc biệt, có 2 lô hàng cất giấu 130 túi xách tay PRADA (Milano) và 120 chiếc loa JBL có dấu hiệu hàng giả nhãn hiệu (có gắn các nhãn hiệu PRADO và JBL). Ngoài ra, 3.369 sản phẩm, trị giá khoảng 2,8 tỷ đồng là hàng bách hoá, tiêu dùng không khai báo hải quan, được cất giấu xen lẫn trong các container.

Liên quan đến hành vi giả mạo xuất xứ, ngày 24/4/2025, tại một bãi kiểm tra thực tế hàng hoá xuất nhập khẩu ở khu vực cửa khẩu Hữu Nghị (Lạng Sơn), Tổ công tác thuộc Chi cục Điều tra chống buôn lậu đã phối hợp với Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (Chi cục Hải quan khu vực VI) kiểm tra thực tế 1 lô hàng quá cảnh do Công ty H (tên viết tắt) đăng ký ngày 22/4/2025, nghi vấn vi phạm về khai báo hải quan.

Theo khai báo của doanh nghiệp, hàng hóa trong lô hàng gồm 35 mục hàng. Kết quả kiểm tra thực tế hàng hoá cho thấy, đối với 35 mục hàng theo bảng kê doanh nghiệp xuất trình chỉ có 2/35 mục hàng phù hợp với khai báo hải quan. Trong 33 mục hàng còn lại có 11 mục hàng khai thừa hoặc thiếu số lượng so với thực tế hàng hoá; 1 mục hàng không rõ nhãn hiệu và xuất xứ hàng hoá; 16 mục hàng không có hàng hoá thực tế; 5 mục hàng khai sai nhãn hiệu và tên hàng.

Ngoài ra, cơ quan Hải quan còn phát hiện 91 mục hàng không có trong khai báo hải quan, trong đó 23 mục hàng (trên 5.000 sản phẩm dép, giày, áo thể thao, tất, dây thắt lưng, túi, đồng hồ,…) nghi vấn vi phạm quyền sở hữu trí tuệ. Đáng chú ý, trong số 91 mục hàng không khai báo hải quan có 6 mục hàng với số lượng gần 2.000 sản phẩm đã dán sẵn tem nhãn “Made in Viet Nam”. Đặc biệt, 5 mục hàng (hơn 1.700 sản phẩm giày, dép) vừa có nghi vấn vi phạm sở hữu trí tuệ vừa có dấu hiệu giả mạo xuất xứ Việt Nam (dán tem nhãn “Made in Viet Nam”).

Nếu lực lượng Hải quan không kịp thời phát hiện, bắt giữ, khi hàng hoá nêu trên được vận chuyển ra nước ngoài tiêu thụ sẽ ảnh hưởng rất lớn đến uy tín, thương hiệu của hàng hóa Việt Nam.

Cũng trong tháng 6, Đội 3 (Chi cục Điều tra chống buôn lậu) chủ trì, phối hợp với Hải quan cửa khẩu cảng Cái Mép và PC03, Công an tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (nay là Công an TP Hồ Chí Minh) bắt giữ 525.000 bao thuốc lá giả mạo nhãn hiệu CHESTERFIELD là hàng vận chuyển quá cảnh tại cảng Cái Mép. Trị giá hàng hóa vi phạm trong vụ việc này lên đến hơn 48,6 tỷ đồng.

Theo Chi cục Điều tra chống buôn lậu, thủ đoạn buôn lậu, vi phạm về hàng giả, hàng sở hữu trí tuệ của các đối tượng rất đa dạng, tinh vi. Điều này đòi hỏi lực lượng Hải quan và cơ quan chức năng phải không ngừng nâng cao cảnh giác để kịp thời phát hiện, bắt giữ, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.