Các nhà nghiên cứu tại Trung Quốc đã đạt được một phát hiện quan trọng về địa chất tại mỏ đất hiếm lớn nhất thế giới, nằm tại khu vực Bạch Vân Ngao Bác, thuộc khu tự trị Nội Mông Cổ. Phát hiện này không chỉ gây ngạc nhiên cho cộng đồng khoa học mà còn có tiềm năng thay đổi cách tiếp cận tài nguyên chiến lược này trong thế kỷ 21.
Đất hiếm, được mệnh danh là “vàng công nghiệp” và “vàng chiến lược” của thời đại mới, đóng vai trò quan trọng trong sản xuất nhiều mặt hàng công nghệ cao như pin xe điện, tuabin gió, chip bán dẫn và hệ thống vũ khí tối tân. Mỏ đất hiếm Bạch Vân Ngao Bác, với trữ lượng chiếm 90% của Trung Quốc và gần 40% của toàn cầu, đã trở thành tâm điểm chú ý trong lĩnh vực khai thác và nghiên cứu đất hiếm.
Câu chuyện về mỏ đất hiếm này bắt đầu từ năm 1927, khi một giảng viên trẻ của Đại học Bắc Kinh, Đinh Đạo Hành, đã phát hiện ra một dãy núi đá màu đen ánh kim trên thảo nguyên rộng lớn. Sau khi xác định, các mẫu đá tại đây chứa hàm lượng đất hiếm cực cao, giáo sư Hà Tác Lâm, chuyên gia thạch học của Đại học Bắc Kinh, đã giúp xác định giá trị của khu vực này.
Kể từ đó, Trung Quốc đã đầu tư mạnh vào việc xây dựng một hệ sinh thái hoàn chỉnh bao gồm khai thác, tinh luyện và ứng dụng đất hiếm. Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Science Advances đã đưa ra một phát hiện quan trọng: phần lớn tài nguyên đất hiếm ở Bạch Vân Ngao Bác không hình thành cách đây 1,3 tỷ năm như giả định trước đây, mà thực sự đến từ một đợt hoạt động magma cách đây chỉ 430 triệu năm.
Phát hiện này mở ra một hướng thăm dò mới cho ngành công nghiệp đất hiếm trên toàn cầu và có thể giúp các quốc gia khác tìm kiếm các mỏ đất hiếm quy mô lớn. Tuy nhiên, rào cản lớn nhất mà ngành công nghiệp này đang đối mặt là công nghệ tách chiết, vốn là bí quyết mà chỉ Trung Quốc mới làm chủ trên quy mô công nghiệp.
Việc Bắc Kinh nắm quyền kiểm soát phần lớn đất hiếm thế giới đã khiến nhiều nước phát triển phải tái cơ cấu chuỗi cung ứng, tìm kiếm nguồn thay thế và đầu tư vào việc khai thác trong nước. Trong bối cảnh xung đột thương mại, cạnh tranh công nghệ và cuộc đua năng lượng xanh đang leo thang, đất hiếm không còn là một vấn đề kỹ thuật thuần túy mà đã trở thành một vấn đề chiến lược sống còn.
Đối với tương lai của ngành công nghiệp đất hiếm, việc Trung Quốc công bố phát hiện này không chỉ giúp mở rộng hiểu biết về sự hình thành của đất hiếm mà còn nhấn mạnh sự cần thiết của việc đa dạng hóa nguồn cung và phát triển công nghệ tái chế để giảm sự phụ thuộc vào nguồn tài nguyên này.
