Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội vừa có những góp ý quan trọng về hồ sơ chính sách dự án luật Quản lý thuế (thay thế) do Bộ Tài chính công bố. Một trong những điểm đáng chú ý trong góp ý của Viện là việc bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh từ năm 2026 nên được thực hiện theo một lộ trình phù hợp. Điều này sẽ giúp tránh tình trạng quá tải hệ thống và đảm bảo tính khả thi của chính sách mới.
Việc xóa bỏ chế độ thuế khoán được Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội đánh giá là cần thiết và phù hợp với xu hướng hiện đại hóa quản lý tài chính công. Mục tiêu của việc thay đổi này là đảm bảo công bằng, minh bạch và thúc đẩy sự phát triển bền vững của khu vực kinh tế tư nhân. Tuy nhiên, Viện cũng nhận định rằng việc triển khai lộ trình này trong giai đoạn đầu có thể gặp phải tình trạng quá tải hệ thống khi hàng triệu hộ kinh doanh cùng chuyển đổi sang chế độ thuế kê khai. Do đó, cần có sự đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng công nghệ và đào tạo đội ngũ hỗ trợ kỹ thuật để đảm bảo quá trình chuyển đổi diễn ra suôn sẻ.
Bên cạnh đó, nhiều hộ kinh doanh cũng bày tỏ mối quan ngại về chi phí tuân thủ quy định mới, cho biết rằng chi phí này có thể dao động từ vài trăm đến hàng chục triệu đồng mỗi năm. Điều này đòi hỏi các chính sách hỗ trợ tài chính phù hợp để giúp hộ kinh doanh có thể thích nghi và tuân thủ quy định mới một cách hiệu quả.
Trước những thách thức và hạn chế có thể phát sinh, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội đề xuất việc chuyển đổi từ chế độ thuế khoán sang thuế kê khai đối với hộ kinh doanh cần được triển khai theo một lộ trình ba giai đoạn hợp lý. Giai đoạn đầu sẽ tập trung vào việc chuẩn bị nền tảng và triển khai thí điểm, nhằm đảm bảo rằng hệ thống và các bên liên quan đã sẵn sàng cho việc thay đổi.
Ở giai đoạn hai, việc áp dụng kê khai thuế bắt buộc sẽ được mở rộng với hộ kinh doanh có doanh thu ở mức nhất định. Trong giai đoạn này, các ưu đãi thuế tạm thời có thể được áp dụng để hỗ trợ hộ kinh doanh trong quá trình chuyển đổi. Cuối cùng, giai đoạn ba sẽ là giai đoạn chuẩn hóa và kết thúc hoàn toàn chế độ thuế khoán trên toàn quốc, đảm bảo rằng tất cả các hộ kinh doanh đều hoạt động dưới chế độ thuế kê khai minh bạch và hiện đại.
Với lộ trình cụ thể và chính sách hỗ trợ phù hợp, việc chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai thuế không chỉ góp phần minh bạch hóa hệ thống thuế mà còn tạo điều kiện thuận lợi để hộ kinh doanh phát triển bền vững và hội nhập vào nền kinh tế chính thức. Qua đó, có thể thấy rằng sự thay đổi trong quản lý thuế đối với hộ kinh doanh không chỉ là một bước tiến trong cải cách thuế mà còn đóng góp vào sự phát triển lành mạnh và bền vững của khu vực kinh tế tư nhân tại Việt Nam.
