Trào lưu sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ deepfake để tạo ra các hình ảnh giả mạo trên mạng xã hội đang trở nên phổ biến và biến tướng nhanh chóng. Mặc dù AI và deepfake mang lại nhiều tiến bộ không thể phủ nhận, nhưng chúng cũng đang giúp người dùng mạng xã hội tự tạo ra những bức ảnh trong vài giây, khiến việc phân biệt hình ảnh thật và giả trở nên vô cùng khó khăn.
Việc này đã làm trầm trọng thêm vấn nạn lan truyền thông tin sai sự thật, ghép ảnh gây tổn thương và xúc phạm danh dự của những người không liên quan. Mới đây, trên mạng xã hội đã xuất hiện một loạt hình ảnh người dùng bị cảnh sát giao thông lập biên bản, nhưng họ lại tạo dáng và thể hiện thần thái như thể đang khoe tài sản đắt tiền. Những hình ảnh này được tạo ra bởi AI và đã khiến nhiều người nhầm lẫn.
Các chuyên gia cho rằng ảnh tạo ra từ AI đang làm tăng vấn nạn tạo ra tin giả, làm xói mòn nền tảng của sự thật và khiến việc xác định tin tức, hình ảnh thật – giả ngày càng khó. Tình trạng này đã dẫn đến sự mất lòng tin vào các phương tiện truyền thông và nguồn tin đáng tin cậy.
Nhiều quốc gia đã tích cực xây dựng quy định pháp luật và biện pháp kỹ thuật để kiểm soát và đối phó với những kẻ xấu. Một số bang của Mỹ đã ban hành luật cấm tạo và phát tán deepfake với mục đích quấy rối, đe dọa hoặc lừa đảo. Hàn Quốc cũng tăng cường biện pháp pháp lý sau nhiều vụ bê bối deepfake tấn công giới giải trí. Trung Quốc yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ deepfake phải có trách nhiệm kiểm duyệt nội dung và yêu cầu người dùng xác thực danh tính.
Mỗi người dùng cần nâng cao trách nhiệm cá nhân, không thể vì “cho vui” mà vô tình tiếp tay cho tin giả, thậm chí vi phạm pháp luật. Việc nâng cao nhận thức và trách nhiệm của người dùng là rất quan trọng trong việc ngăn chặn sự lây lan của tin giả và bảo vệ môi trường mạng an toàn, lành mạnh.
Trong bối cảnh công nghệ đang phát triển nhanh chóng, việc quản lý và kiểm soát deepfake trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Các cơ quan chức năng cần đẩy mạnh công tác quản lý, giám sát, đồng thời tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn người dân nhận biết và phòng tránh các nội dung giả mạo trên mạng xã hội. Chỉ khi có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và người dùng, chúng ta mới có thể hạn chế được những tác động tiêu cực của deepfake.
Người dùng mạng xã hội cần có tinh thần chủ động, nâng cao cảnh giác trước những hình ảnh và thông tin trên mạng, tránh “vô tình” trở thành người tiếp tay cho những kẻ xấu. Bên cạnh đó, cần có những biện pháp mạnh mẽ hơn để xử lý nghiêm những trường hợp sử dụng deepfake nhằm mục đích xấu, bảo vệ môi trường mạng trong lành, an toàn cho tất cả mọi người.
